قسم به اوقات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قسم به اوقات به یکی از موارد
قسم در
قرآن اطلاق می‌شود.
در قرآن کریم به
صبح ،
چاشت ،
روز ،
غروب آفتاب ،
شب و
عصر سوگند یاد شده است:
در سه آیه
خداوند متعالی به صبح سوگند یاد کرده است؛ دو آیه آن با لفظ «صبح» و در یک آیه از «صبح» تعبیر به «فجر» شده است:
الف) (والصبح اذا اسفر)؛ «سوگند به صبح چون
جهان را روشن سازد»
؛
ب) (والصبح اذا تنفس)؛ «سوگند به صبح روشن وقتی که دم زند»
؛
ج) (والفجر)؛ «سوگند به صبحگاه».
«صبح» در اصطلاح قرآن هنگامی است که روشنی در
مشرق پدید آید، و «فجر» به
صبح صادق گفته می‌شود؛ چون تاریکی شب را می‌شکافد.
یکی دیگر از اوقاتی که به آن قسم یاد شده «ضحی» است که در دو مورد آمده است.
الف) (والضحی)؛ «سوگند به چاشت گاه»
؛
ب) (والشمس وضحاها)؛ «سوگند به
خورشید و پرتو افشانی آن! ».
«ضحی» به معنای بسیار شدن روشنی روز هنگام چاشت و نیز به معنای گسترش
نور خورشید و گستردگی
روز است.
در آیه (والنهار اذا جلاها)
به «نهار» (روز)
سوگند یاد شده است.
خداوند در
آیه (واللیل اذا یغشاها)
به «شب» سوگند یاد کرده است.
خداوند در آیه ۱۶
سوره انشقاق به «غروب آفتاب» قسم یاد کرده است: (فلا اقسم بالشفق)؛ «سوگند به شفق و روشنی اول
غروب ».
«شفق» به معنای سفیدی یا سرخی و مخلوط شدن روشنایی روز با تاریکی شب، هنگام غروب خورشید است.
«عصر» در آیه اول
سوره والعصر مورد قسم واقع شده است. به قسمت آخر روز «عصر» می‌گویند.
قسم به روز؛
قسم به شب.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«قسم به اوقات».
