قسم - به فتح قاف و سکون سین (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَسْم (به فتح قاف و سکون سین)،
قسمة (به کسر قاف و سکون سین) از مفردات به کار رفته در
قرآن کریم به معنای تجزیه و افراز و
إستقسام (به کسر الف و سکون سین) به دو معنای طلب
قسمت و
تقسیم است.
قَسْم (بر وزن فلس) و
قسمة به معنی تجزیه و افراز است.
(نَحْنُ قَسَمْنا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا).
«ما معیشت آنها را در زندگی
دنیا تقسیم کرده‌ایم.»
إستقسام طلب
قسمت است و در
تقسیم نیز به کار رفته مثل
(وَ اَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْاَزْلامِ).
«و از اینکه با
ازلام قسمت کنید.»، رجوع شود به «
زلم».
(کَما اَنْزَلْنا عَلَی الْمُقْتَسِمِینَ. الَّذِینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِینَ.) رجوع شود به «
عضین». راجع به
(فَالْمُقَسِّماتِ اَمْراً) رجوع کنید به «
جری».
قسمة هم مصدر آمده
مثل
(وَ اِذا حَضَرَ الْقِسْمَةَ اُولُوا الْقُرْبی وَ الْیَتامی وَ الْمَساکِینُ فَارْزُقُوهُمْ مِنْهُ) و هم به معنی مفعول
مثل
(وَ نَبِّئْهُمْ اَنَّ الْماءَ قِسْمَةٌ بَیْنَهُمْ...).
«بگو
آب میان آنها و
شتر صالح مقسوم است.»
(اَ هُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّکَ).
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "قسم"، ج۶، ص۷.
