• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قسم (انشاء)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قسم (انشاء) به جمله تاکیدکننده خبر اطلاق می‌شود.



برای «قسم» تعاریف گوناگونی ارائه داده‌اند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
۱. جمله‌ای است که به واسطه آن، خبری تاکید می‌شود.
۲. طبرسی : قسم، بخشی از کلام است که با آن، خبر تاکید می‌شود؛ به نحوی که آن را به صورت حق و درست جلوه داده، از خلاف واقع مبرا سازد.
۳. علامه طباطبایی رحمة‌الله‌علیه : قسم، مقید کردن خبر یا انشا با چیزی است که شرافت و کرامت دارد، و نیز قسم بالاترین مراتب تاکید را می‌رساند.
۴. سیوطی : قسم، درست و واقع قرار دادن خبر، و تاکید بر آن است.
۵. قسم در اصطلاح فقهی به معنای سوگند خوردن به خدا برای واجب کردن عملی است که بر عهده قسم خورنده قرار گرفته است.


برخی معتقدند لفظ «قسم» لفظ خبری است، ولی معنای آن انشایی است. در حقیقت ، با قسم، سوگند یادکننده به انجام یا ترک کاری ملتزم می‌شود؛ پس قسم خبر از گذشته یا آینده نیست؛ گرچه لفظ آن ماضی یا مستقبل است.
قسم و جواب آن، دو جمله‌اند به منزله شرط و جواب آن.
برخی دیگر بر انشا بودن قسم نقل اجماع کرده‌اند.
[۱] رزاقی، ابو القاسم، سوگندهای قرآنی، ص(۱۰-۱۱).
[۲] عامر، فارس علی، ظاهرة القسم فی القرآن الکریم، ص(۴۳-۴۴).
[۶] طبرسی، فضل بن حسن، ۴۶۸ - ۵۴۸ق، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۹، ص۲۲۵.



۱. رزاقی، ابو القاسم، سوگندهای قرآنی، ص(۱۰-۱۱).
۲. عامر، فارس علی، ظاهرة القسم فی القرآن الکریم، ص(۴۳-۴۴).
۳. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص۳۷۴.    
۴. طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص(۲۲۴-۲۲۵).    
۵. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۴۰.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، ۴۶۸ - ۵۴۸ق، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۹، ص۲۲۵.
۷. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۵۳.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«قسم (انشاء)».    



جعبه ابزار