قرینه لُبّی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرینه لُبّی به معنای آنچه که در مقابل قرینه لفظی است.
از این عنوان در
اصول فقه سخن گفته‌اند.
قرینه لبّی عبارت است از آنچه از جنس غیر لفظ که در تعیین و تبیین مقصود جدّی
متکلم از کلام نقش دارد، مانند
اجماع، ضرورت عقلی، مناسبات عرفی،
فعل و
تقریر امام (علیه‌السّلام) و
سیره. همه این امور، قراین لبّی‌اند که با اضافه به خطاب
شرعی، مفاد آن را از جهت تخصیص یا تعمیم و یا برگرداندن آن از ظهور اولی به ظهور ثانوی، تبیین و تعیین می‌کنند، مانند اینکه خطابی بدین مضمون وارد شود: هر روز
جمعه غسل کن. ظاهر این خطاب، وجوب غسل در روز جمعه است، لیکن در صورت وجود اجماع بر عدم وجوب آن، این اجماع قرینۀ لبّی بر عدم اراده وجوب از امر به غسل می‌شود.
قرینۀ لبّی، همچون قرینه لفظی به متصل و منفصل تقسیم می‌شود. تفاوت قرینه لبی با قرینه لفظی این است که قراین لبّی چون از جنس لفظ نیستند، اطلاق ندارند تا در موارد شک به اطلاق آنها تمسک شود، بلکه به قدر متیقن از آنها اکتفا می‌شود، بر خلاف قراین لفظی که اطلاق دارند.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۵۶۵.
