قرائت شاذ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرائت فاقد
سند یا یکی از ارکان سه گانه
قرائت صحیح را قرائت شاذ گویند.
قرائت شاذ، یکی از قرائت‌های غیرصحیح است و برای آن تعریف‌هایی ارائه شده است که به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
قرائت شاذ، قرائتی است که سند آن صحیح نیست؛ مانند قرائت
ابن سمیقع در (فالیوم ننجیک ببدنک لتکون لمن خلفک آیة)
که «ننجیک» را «ننحیک» با «ح» بی نقطه و لام «خلفک» را به فتح قرائت می‌کرد؛ در حالی که
حفص، آن را به روش متداول می‌خواند.
هرگاه در یکی از ارکان سه گانه قرائت (
صحت سند،
توافق با رسم الخط،
عدم مخالف با قواعد زبان عرب) خللی پدید آید، به آن،
قرائت ضعیف، شاذ یا باطل می‌گویند؛ خواه از قاریان هفت گانه باشد یا از غیر آنان. بنابراین تعریف، قرائت شاذ معادل قرائت غیرصحیح است.
منظور از قرائت شاذ، تفسیر
قرائت مشهور و تبیین معانی آن است؛ مثل قرائت
عایشه و
حفصه «صلاة العصر» به جای «صلاة الوسطی».
برخی دیگر قرائت قرای سبعه را «
متواتر» و سه قرائت دیگر را «
آحاد» و باقیمانده را «
شاذ» دانسته‌اند.
عده زیادی از محققان قرائت شاذ در
نماز را جایز ندانسته‌اند.
نخستین کسی که قرائت شاذ را استقصا کرد و از قرائت صحیح جدا ساخت،
ابوالفضل محمد بن جعفر خزاعی بود که در اواخر سده دوم می‌زیست.
از قرائت شاذ، به قرائت ضعیف و متروک نیز تعبیر شده است.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «قرائت شاذ».
