قرء - به ضم قاف (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قُرْء (به ضم قاف و سکون راء) از
واژگان قرآن کریم به معنای وقت معلوم است و بر
طهر و
حیض هر دو اطلاق می‌شود.
قُرْء:
وقت معلوم است و بر طهر و حیض هر دو اطلاق می‌شود؛ گفته‌اند آن از اضداد است.
قُروء جمع
قُرْء است.
ابن اثیر در
نهایه می‌گوید:
قُرْء از اضداد است، بر طهر اطلاق می‌شود و آن قول
شافعی و اهل
حجاز است و بر حیض اطلاق می‌شود و آن مذهب
ابوحنیفه و اهل
عراق می‌باشد، اصل
قرء به معنی وقت معلوم است لذا به طهر و حیض اطلاق شده زیرا هر یکی را وقتی هست.
به موردی از
قُرْء که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ الْمُطَلَّقاتُ یَتَرَبَّصْنَ بِاَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُروءٍ.) (زنان مطلّقه، بايد تا سه مرتبه عادت ماهانه ديدن و پاک شدن انتظار بكشند و
عدّه نگه دارند.)
مراد از
قروء در آیه شریفه نزد ما
امامیّه طهرها است، چنان‌که
طبرسی (رحمه‌اللّه‌علیه) در
مجمع و
جوامع الجامع تصریح کرده است، قول
زید بن ثابت،
ابن عمر،
مالک، شافعی و اهل مدینه نیز چنین است،
ولی دیگران آن را حیض گفته‌اند و دلیلشان حدیثی است که در نهایه نقل شده که
رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) به زنی فرمود:
«دَعِی الصَّلَوةَ اَیَّامَ اَقْرَائِکِ» در این
حدیث مراد از
قرء حیض است. این حدیث در مجمع نیز آمده است.
اهل سنت از
علی (علیه‌السّلام) نقل کرده‌اند که فرمود:
«اِنَ الْقُرْءَ الْحَیْضُ» در
المیزان فرموده: علی هذا اظهر آن است که به معنی طهر باشد زیرا آن حالت جمع شدن
خون (در شکم زن) است و بعد در حیض استعمال شده زیرا آن حالت بیرون ریختن بعد از جمع است.
در
تفسیر عیّاشی از زراره از
امام باقر (علیه‌السّلام) نقل شده: «
اَقْراء طهرهاست» و فرمود: «
قُرْء ما بین دو حیض است»،
«الْاَقْرَاءُ هِیَ الْاَطْهَارُ وَ قَالَ: الْقُرْءُ مَا بَیْنَ الْحَیْضَتَیْنِ» در مجمع و تفسیر عیاشی از
زراره نقل شده، گوید: از
ربیعة الرای شنیدم می‌گفت: رای من آن است اَقرائی که
خدا در
قرآن فرموده طهراند ما بین دو حیض و حیض مراد نیست. گوید: محضر حضرت باقر (علیه‌السّلام) وارد شده قول ربیعه را نقل کردم، فرمود:
دروغ می‌گوید رای خودش نیست از علی (علیه‌السّلام) به وی رسیده است. گفتم:
اصلحک اللّه! آیا علی (علیه‌السّلام) چنین می‌فرمود؟ فرمود: آری می‌فرمود
قرء طهر است. زن خون را در آن حال در شکم جمع می‌کند و چون
حائض گردید بیرون می‌ریزد. گفتم: اصلحک اللّه! مردی در حال طهر
طلاق داده بدون
جماع با دو
شاهد عادل، فرمود: چون زن به حیض سوم داخل شود عده‌اش منقضی است، شوهران بر او حلال‌اند، گفتم: اهل عراق روایت می‌کنند از علی (علیه‌السّلام) که می‌گفته، تا از حیض سوم
غسل نکرده مرد می‌تواند
رجوع کند؟ فرمود: دروغ می‌گویند، فرمود: علی (علیه‌السّلام) می‌فرمود: چون خون حیض سوّم را دید عده‌اش تمام است.
)
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «قرء»، ج۵، ص۲۶۱-۲۶۲.
