قبح (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قُبْح (به ضم قاف
و سکون باء) از
واژگان قرآن کریم به معنای ناپسندى
و دورى از
خیر آمده است. از مشتقات این واژه در
آیات قرآن مَقْبوح (به فتح میم
و سکون قاف) به معنای ناپسند است.
قُبْح:
ناپسندى است. «
قَبُحَ الشّىء
قُبْحاً ضدّ
حسن»،
قَبيح: ناپسند، هكذا
مَقْبوح.
ايضا به معنى دورى از خير آمده «
قَبَّحَهُ اللّه عن الخير: نحّاه».
(وَ أَتْبَعْناهُمْ فِي هذِهِ الدُّنْيا لَعْنَةً وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ هُمْ مِنَ الْمَقْبُوحِينَ) «
مقبوحين» ممكن است به معنى «مبعدين» باشد يعنى: «در
دنیا پشت سر آنها
لعنت قرار داديم
و آنها روز
قیامت از
رحمت خدا دورند»، يعنى هم در دنيا
و هم در
آخرت ملعوناند.
راغب گويد:
قبيح در اعيان آن است كه
چشم، ديدنِ آن را ناپسند دارد
و قبيح از احوال
و اعمال آنست كه
نفس آن را ناپسند داند. به نظر او «
مقبوحين» در
آیه اشاره است به ناپسندى منظر
و قيافه آنها از قبيل سياهى چهره، كبودى چشم، كشيده شدن در زنجيرها.
ممكن است «
مقبوحين» را زشتها معنى كرد اعمّ از آنكه از حيث قيافه باشد يا حال يعنى زشتاند از
جهت ذلّت، خوارى، بىيارى، قيافه صورت
و غيره.
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "قبح"، ج۵، ص۲۲۰-۲۲۱.