قاعده مَن أدرَکَ أحَدَ المَوقِفَینِ فَقَد أدرَکَ الحَج
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قاعدۀ مَن ادرَکَ احَدَ المَوقِفَینِ فَقَد ادرَک الحَج از
قواعد فقهی به معنای کفایت درک یکی از دو
وقوف در صحّت
حج هنگام عذر است.
قاعدۀ یاد شده برگرفته از
روایات است.
«...رُوِيَ فِي الْعَبْدِ إِذَا أُعْتِقَ يَوْمَ عَرَفَةَ أَنَّهُ إِذَا أَدْرَكَ أَحَدَ الْمَوْقِفَيْنِ فَقَدْ أَدْرَكَ الْحَجَ...» «قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع مَمْلُوكٌ أُعْتِقَ يَوْمَ عَرَفَةَ قَالَ إِذَا أَدْرَكَ أَحَدَ الْمَوْقِفَيْنِ فَقَدْ أَدْرَكَ الْحَجَ...»به آن در باب حج استناد کرده‌اند.
از
ارکان حج، وقوف حاجی در
عرفات و
مشعر الحرام است و ترک عمدی هر یک از آن دو، بدون عذر، موجب بطلان حج می‌شود.
چنان‌که ترک هر دو مطلقا، چه از روی عمد و چه از روی
سهو و
فراموشی، باطل کنندۀ حج خواهد بود،
لیکن چنانچه یکی از دو وقوف را درک و وقوف دیگر را فراموش کند یا ظالم و یا
بیماری و مانند آن، مانع شود، حجش صحیح خواهد بود.
به
قول مشهور، چنانچه نابالغی در میانه
مناسک حج بالغ شود و یکی از دو وقوف را پس از
بلوغ درک نماید، حجش از
حجة الاسلام کفایت می‌کند.
بر اعتبار قاعده به روایاتی با همین مضمون استناد کرده‌اند، چنان‌که مفاد آن فی الجمله مورد اتفاق و
اجماع است.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۴۲۲.
