قاعده لاتَقیَّةَ فی الدِماء
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قاعدۀ لاتَقیةَ فی الدِماء از
قواعد فقهی به معنای حرمت
تقیّه در
قتل است.
قاعدۀ یاد شده برگرفته از حدیثی به مضمون قاعده
است.
از این عنوان هرچند در کلمات فقها به صورت قاعدۀ فقهی بحثی مستقل نشده است، لیکن فقها در ذیل بحث تقیّه که - به تفصیل در باب
تجارت و نیز در کتب قواعد فقهی - سخن گفته‌اند، به آن نیز پرداخته‌اند.
تقیّه عبارت است از صیانت
مؤمن از خویشتن یا مؤمنی دیگر و دفع خطر و
ضرر با ابراز رفتار یا گفتار مخالف حق و همسو نشان دادن خود نزد مخالفان حق از اهل ضلالت و گمراهی.
کشتن مؤمن از روی تقّیه جایز نیست، لیکن کشتن انسانی که جانش محترم نیست، مانند
کافر حربی جایز است.
آیا غیر مؤمن از مخالفانی که محکوم به کفر نیستند، در این مسئله حکم مؤمن را دارند یا نه؟ برخی گفته‌اند: اگر بر جان خود بترسد، کشتن جایز است، اما اگر بر
آبرو یا مالش بترسد، جایز نیست. آیا قاعده،
جرح و قطع عضو را دربر می‌گیرد، بدین‌معنا که آیا جایز است از روی تقیّه کسی را مجروح ساخت یا عضوی از اعضای او را قطع کرد یا نه؟ مسئله محل اختلاف است. قول نخست به اشهر نسبت داده شده است.
مستند قاعده روایاتی است که به مضمون قاعده وارد شده است.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۳۵۷.
