قاعده النُّکول لیسَ حُجَّةً عَلی الناکِل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قاعدۀ النکول لیسَ حُجةً عَلی الناکِل از
قواعد فقهی به معنای اینکه با خودداری از
قسم خوردن نزد
قاضی، ضرری متوجه خودداری کننده نمی‌شود.
برخی از آن تعبیر به قاعده کرده و از آن در باب
قضاء سخن گفته‌اند.
در دعاوی، وظیفۀ مدعی برای اثبات دعوایش، در صورت انکار آن از سوی طرف مقابل، اقامۀ
بیّنه و وظیفۀ منکر در صورت عدم اقامۀ بینه از سوی مدّعی، سوگند خوردن است.
در مواردی که وظیفه، سوگند خوردن است، خودداری شخص از سوگند خوردن، موجب محکوم شدن وی و اثبات ادعای طرف مقابل نمی‌شود، از این‌رو، اگر منکر از قسم خوردن امتناع کند، قاضی مدّعی را قسم می‌دهد و با قسم او ادعایش ثابت می‌شود.
بر حجّیت این قاعده، به
اصل برائت ذمّه و عدم دلالت خودداری از سوگند بر ادعای مدّعی (زیرا ترک سوگند ممکن است به جهت تعظیم نام
خدا باشد)
استدلال شده است. علاوه بر آن، ظاهر نصّ و دلیل، عدم ثبوت قول مدّعی یا منکر جز با بیّنه یا سوگند خوردن است.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۴۴۱.
