قاعده ابراء
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابراء از ریشۀ برء و برء و بروء گرفته شده و در معانی مختلفی به کار رفته است.
ابراء، در معانی، بیزار کردن از بیماری، رهانیدن، شفا بخشیدن، بیزار کردن از
عیب و رهانیدن از
دین به کار می‌رود،
در
حقوق از اعمال حقوقی و از
اسباب سقوط تعهدات محسوب می‌شود که نتیجه آن،
برائت ذمه مدیون است و این نتیجه، به اعتباری حاصل اسقاط دین از طرف دائن و به مفهومی دیگر محصول
تملیک دین به مدیون است.
بنابراین در عرف
فقها، ابراء به دو مفهوم «اسقاط» و «تملیک» به کار می‌رود. اسقاط، ساقط کردن حقی است که شخص بر عهده دیگری دارد؛ مثل اینکه
طلبکار به
بدهکار بگوید: تو را از دینی که نسبت به من داری، آزاد کردم و تملیک بدین معنی است که صاحب
حق آن را از مالکیت خود خارج کرده، به ملکیت متعهد و مدیون درآورد؛ مانند اینکه دائن به مدیون بگوید:
آنچه به من بدهکاری به تو بخشیدم. ابراء گاه به صور دیگری مانند
اقرار یا
وصیت نیز بیان می‌شود؛ مثل آنکه کسی اقرار کند که فلان شخص به او مدیون نیست یا وصیت کند که با
مرگ او دین مدیون ساقط و
ذمه او آزاد شود.
محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه، ج۲، ص۲۵۰، برگرفته از مقاله «قاعده ابراء».
