قاعدة المیسور و نفی الضرر (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نام کتاب بنابر آنچه در کتاب ذکر شده «حواشی المحقق المیرزا ابی الحسن المشکینی علی کفایة الاصول» است.
مولف محقق بزرگ و دانشمند فاضل، آیت‌الله میرزا ابو الحسن مشکینی، از علمای بزرگ و مشهور
حوزۀ علمیۀ نجف اشرف (۱۳۰۵- ۱۳۵۸ هجری قمری) می‌باشد.
موضوع این کتاب در شرح و توضیح کتاب «
کفایة الاصول »
آخوند خراسانی است. مؤلف در این کتاب با شرح و بیان مطالب علمی و پیچیدۀ کتاب کفایة الاصول، اثری ارزشمند را بر جای نهاده است. این کتاب از مشهورترین حواشی است که بر کتاب کفایه نگاشته شده است. مؤلف در این کتاب علاوه بر شرح مطالب کفایه به نقد و بررسی آنها و طرح دیدگاه‌های اصولی خود نیز پرداخته است.
حاشیۀ مشکینی از اولین حواشی است که طلاب حوزه‌های علمیه هنگام فرا گرفتن کتاب کفایة الاصول به آن مراجعه می‌کنند. مؤلف این کتاب، از مشهورترین اساتید حوزۀ علمیۀ نجف اشرف بود. وی بارها کتاب کفایة الاصول را تدریس کرده و بسیاری از علمای حوزۀ علمیه از شاگردان ایشان به شمار می‌آیند که از جملۀ آنها می‌توان به حضرت آیت‌الله نجفی مرعشی اشاره نمود.
کتاب حاضر در حوزه‌های علمیه بسیار مورد استقبال و توجه علما و فضلای حوزه قرار گرفته است.
آیت‌الله میرزا ابو الحسن مشکینی در مقدمۀ کتاب، انگیزۀ خود را از نگارش این کتاب چنین بیان می‌فرماید: «انه لما کانت کفایة شیخنا العلامة المحقق المدقق آیة الله الشیخ محمد کاظم الخراسانی- طاب ثراه- بعیدة الغور، شاسعة المعانی، راهنة الحقائق، لا یهتدی الی کنه دقائقها الا الاوحدی من الناس، احببت ان اضم الیها تعلیقة کاشفة لاستارها، باحثة عن اسرارها، کافلة بحل حقائقها، مبینة لمجملاتها، مؤولة لمتشابهاتها، مشفوعة بما یسنح لخاطری من الادلة و البراهین التی لم تتعرض لها، لعلها تکون تذکرة لنفسی و تبصرة لغیری.» یعنی: با توجه به اینکه کتاب کفایه نوشتۀ شیخ ما، علامۀ محقق و مدقق، آیت‌الله شیخ محمد کاظم خراسانی- طاب ثراه- از محتوایی ژرف و معانی عالی برخوردار است و حقایقی در آن پنهان است که کسی نمی‌تواند به کنه آن پی ببرد مگر شخصیت‌هایی کم نظیر از میان مردم، لذا دوست داشتم تا تعلیقه‌ای بر آن کتاب ضمیمه نمایم که پرده‌های آن را کنار زند و به جستجوی اسرار آن پردازد و عهده دار حل و روشن ساختن حقایق آن شود. مطالب مجمل و غیر واضح آن را بیان کند و متشابهات آن را تاویل نماید. علاوه بر آن، استدلال‌ها و برهان‌هایی که ایشان به آنها اشاره نکرده و به خاطرم رسیده را همراه آن ساختم. به امید آنکه این کتاب یادآوری برای خودم و مورد استفادۀ جویندگان علم و دانش قرار گیرد.
حضرت آیت‌الله نجفی مرعشی، این کتاب را از کتاب‌های مشهور دانسته و در این باره می‌فرماید: «العلامة المدرس الاستاذ آیة الله المیرزا ابو الحسن المشکینی، صاحب التعلیقة الشهیرة علی کفایة الاصول.»
۱- نسخۀ معروف و متداول که در حاشیۀ کتاب کفایه به چاپ رسیده است و بسیار خوب و کم غلط می‌باشد. این نسخه پنج سال پس از حیات مؤلف در سال ۱۳۶۳ هجری قمری در تهران به چاپ رسیده است.
۲- نسخۀ خطی که در زمان حیات مؤلف در سال ۱۳۴۷ هجری قمری در نجف اشرف به چاپ رسیده است. این نسخه به صورت مستقل به چاپ رسیده و از نسخۀ قبل بهتر است.
نسخه موجود در برنامه:ناشر: انتشارات لقمان نوبت چاپ: اول سال انتشار: ۱۴۱۳ هجری قمری قطع: وزیری تعداد جلد: پنج جلد تعداد صفحات مقدمه: ۲۴ صفحه تعداد صفحات متن: ۲۵۷۷ صفحه تعداد صفحات فهرست: ۹۹ صفحه.
نرم افزار جامع فقه اهل بیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
