• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قاسم بن عیسی عجلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ابودلف قاسم بن عیسی بن ادریس عجلی۲۲۵ق)، از امرای برجسته عصر اول عباسی بود و در شعر و ادب، موسیقی و نیز جنگاوری و بخشندگی پرآوازه بود.



ابودلف قاسم بن عیسی بن ادریس بن معقل عجلی کرجی، از امرای برجسته عصر اول عباسی بود و در شعر و ادب، موسیقی و نیز جنگاوری و بخشندگی پرآوازه شد. وی از کسانی چون هشیم و دیگران روایات و مطالبی را نقل کرده است. بزرگانی چون اصمعی و محمد بن مغیره اصفهانی و برخی دیگر از ادیبان و عالمان وقت از او بهره برده و استفاده کرده‌اند.


ابودلف در زمانی که هنوز جوانی بیش نبود،‌ هارون الرشید (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ق) او را عامل جبال کرد و تا پایان عمر در این منصب ماند و پس از مرگ‌ هارون و آغاز نزاع میان امین و مامون، به طرفداری از امین (خلافت ۱۹۳-۱۹۸ق) برخاست و در سال ۱۹۵ق به دستور او همراه با علی بن عیسی بن ماهان به پیکار طاهر بن حسین رفت و پس از کشته شدن ابن ماهان، به همدان بازگشت و انزوا طلبید و سپس در کرج اقامت گزید. کرج را که شهری نزدیک اراک کنونی بوده و به دست پدرش عیسی بنا شده بود، آباد ساخت و از ناحیه خلیفه به امارت آن منصوب گشت.


وی را امیری سیاستمدار و مقتدر، جنگاوری شجاع و بخشنده‌ای پرآوازه دانسته‌اند که مدتی امارت دمشق را هم برعهده داشته است. در ادب و شعر و موسیقی مهارت داشت. شاعران وقت نیز برای مدح او و گرفتن پاداش شعر می‌گفتند.


او اشعار زیبایی از خود بر جای گذاشته که ابن ندیم آن را بالغ بر صد ورقه دانسته است. تالیفات دیگر ابودلف عبارت‌اند از: سیاسة الملوک السلاح النزه البزاة و الصید و الجوارح و اللعب بها.


ابودلف سرانجام در سال ۲۲۵ق در شهر بغداد درگذشت.


۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۳۳۲.    
۲. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۳۱۳.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۳۳۲.    
۴. مرزبانی، محمد بن عمران، معجم الشعراء، ص۲۶۱.    
۵. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۳۹۱-۳۹۲.    
۶. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۴۱۳.    
۷. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۱، ص۶۶.    
۸. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۴۱۲.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۵۶۳.    
۱۰. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۴۸.    
۱۱. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۱، ص۶۸.    
۱۲. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۰.    
۱۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۸۲۵.    
۱۴. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۰۹.    
۱۵. مرزبانی، محمد بن عمران، معجم الشعراء، ص۲۶۱.    
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۵۶۴.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۳۱۰.    
۱۸. ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۲۱، ص۴۲.    
۱۹. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۲، ص۲۰۸.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۲۱، برگرفته از مقاله «قاسم عجلی».






جعبه ابزار