• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَغْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: دهان.


فَغْر (به فتح فاء و سکون غین) از واژگان نهج البلاغه به معنای باز كردن دهان است.
این واژه و متشقاتش چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.



فَغْر به معنای باز كردن دهان است. «فَغَرَ فاهَ: فَتَحَهُ»
به معنى باز شدن دهان نيز آيد.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱۰۰

امیرالمومنین (علیه‌السلام) درباره پيشوايان ظالم بعد از خود فرموده اند: «فَإِذَا فَغَرَتْ فَاغِرَتُهُ ... وَ ثَقُلَتْ فِی الْأَرْضِ وَطْأَتُهُ عَضَّتِ الْفِتْنَهُ أَبْنَاءَهَا بِأَنْیَابِهَا» «چون ستمگر شام دهانش باز شود و پايش در زمين محكم گردد، فتنه فرزندان خود را با دندان خواهد گزيد.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۳۸

باز در همان رابطه میفرمایند: «کَأَنِّی بِهِ قَدْ نَعَقَ بِالشَّامِ ... وَ فَرَشَ الْأَرْضَ بِالرُّءُوسِ قَدْ فَغَرَتْ فَاغِرَتُهُ وَ ثَقُلَتْ فِی الْأَرْضِ وَطْأَتُهُ» «گويا او را مى‌نگرم كه چون حيوانى در شام بانگ بر آورده ... زمين را با سرها فرش مى‌كند؛ دهانش باز، گامهايش سنگين» (شرح‌های خطبه: )


از این ماده چهار مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۳.    
۲. النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۴۱.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۸۴.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۸۴.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۲۶، خطبه۱۰۰.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۹۵، خطبه۹۹.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۴۷، خطبه۱۰۱.    
۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۱۳، خطبه۱۰۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۸.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۳۸۶.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۷۰.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۰۰.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۰۳، خطبه۱۳۸.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۳۰، خطبه۱۳۶.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۶، خطبه۱۳۸.    
۱۷. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۹۵، خطبه۱۳۸.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۱۷.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۱۹.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۵۳۵.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳۶۰.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۴۷.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۲۶، خطبه۱۰۰.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۰۳، خطبه۱۳۸.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فغر »، ج۲، ص۸۲۳.    






جعبه ابزار