فَغْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَغْر (به فتح فاء و سکون غین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای باز كردن دهان است.
این واژه و متشقاتش چهار بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
فَغْر به معنای باز كردن دهان است. «
فَغَرَ فاهَ: فَتَحَهُ»
به معنى باز شدن دهان نيز آيد.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امیرالمومنین (علیه‌السلام) درباره پيشوايان ظالم بعد از خود فرموده اند:
«فَإِذَا فَغَرَتْ فَاغِرَتُهُ ... وَ ثَقُلَتْ فِی الْأَرْضِ وَطْأَتُهُ عَضَّتِ الْفِتْنَهُ أَبْنَاءَهَا بِأَنْیَابِهَا» «چون ستمگر
شام دهانش باز شود و پايش در زمين محكم گردد،
فتنه فرزندان خود را با دندان خواهد گزيد.»
(شرح‌های خطبه:
)
باز در همان رابطه میفرمایند:
«کَأَنِّی بِهِ قَدْ نَعَقَ بِالشَّامِ ... وَ فَرَشَ الْأَرْضَ بِالرُّءُوسِ قَدْ فَغَرَتْ فَاغِرَتُهُ وَ ثَقُلَتْ فِی الْأَرْضِ وَطْأَتُهُ» «گويا او را مى‌نگرم كه چون حيوانى در شام بانگ بر آورده ... زمين را با سرها فرش مى‌كند؛ دهانش باز، گامهايش سنگين»
(شرح‌های خطبه:
)
از این ماده چهار مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فغر »، ج۲، ص۸۲۳.
