• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَرْش (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَرْش (به فتح فاء و سکون راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای گستردن است. مواردى از آن در «نهج البلاغه» آمده است.



فَرْش به معنای گستردن است. فَرْش و فِراش (به کسر فاء) مصدرند، به معنى مفعول (مفروش) نيز به كار روند . «فرش الشى‌ء: بسطه» فَرَاشة هر استخوان رقيق و آهن نازك را گويند، جمع آن فَرَاش (بر وزن خراب) است.


حضرت در صفین خطاب به يارانش فرمودند: «إِنَّ أَكْرَمَ الْمَوْتِ الْقَتْلُ وَ الَّذِي نَفْسُ ابْنِ أَبِي طَالِب بِيَدِهِ، لاََلْفُ ضَرْبَة بِالسَّيْفِ أَهْوَنُ مِنْ مِيتَة عَلَى الْفِرَاشِ فِي غَيْرِ طَاعَةِ اللهِ.» «بهترين مرگ كشته شدن در راه خداست به خدائيكه جانم در دست اوست هزار ضربت شمشير بر من آسانتر است از مردن در بستر (رختخواب) در غير راه خدا» (شرح‌های خطبه: )
امیرالمومنین (علیه‌السلام) در خطبه ای که خطاب به مردم کوفه ایراد فرمودند در جواب آدم ضعيف و ترسو میفرمایند:«أَنْتَ فَكُنْ ذَاكَ إِنْ شِئْتَ، فَأَمَّا أَنَا فَوَاللهِ دُونَ أَنْ أُعْطِيَ ذلِكَ ضَرْبٌ بِالْمَشْرَفِيَّةِ تَطِيرُ مِنْهُ فَرَاشُ الْهَامِ، وَ تَطِيحُ السَّوَاعِدُ وَ الاَْقْدَامُ» «تو اگر خواهى چنان باش، اما من به خدا قسم پاى پس نگذارم تا شمشير مشرفى به كار افتد و استخوانهاى كلّه‌ها از بدن بپرد و دست و پاها بيافتد» (شرح‌های خطبه: )
در خطبه ای در مورد آفرینش میفرمایند: «بَسَطَهَا لَهُمْ فِرَاشاً» «خدا زمین را براى مردم به صورت بساط بگسترانيد.» (شرح‌های خطبه: )


از این ماده چند مورد در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۲۹.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۴۸.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۲۹.    
۵. النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۱۴۹.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۷۹، خطبه۱۲۲.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۴، خطبه۱۱۹.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۸۰، خطبه۱۲۳.    
۹. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۷، خطبه۱۲۳.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۰.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۰.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۲۴۶.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۵۳.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۰۱.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۹۵، خطبه۳۴.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۸۰، خطبه۳۴.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۷۸، خطبه۳۴.    
۱۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۳، خطبه۳۴.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۶۵.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۶۸.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۳۳۶.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۶.    
۲۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۹۱.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۲۱، خطبه۲۱۱.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۱۸، خطبه۲۰۶.    
۲۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۹، خطبه۲۱۱.    
۲۷. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۳، خطبه۲۱۱.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۷.    
۲۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۷.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۱۸۱.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۲.    
۳۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۵۳.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۸۵، نامه۴۵.    
۳۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۷۴، خطبه۱۹۲.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فرش »، ج۲، ص۸۱۰.    






جعبه ابزار