فَتْح (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَتْح (به فتح فاء و سکون تاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای گشودن و باز كردن است.
مشتقات آن عبارتند از:
اِفْتِتاح (به کسر الف و سکون فاء و کسر تاء) به معنی گشودن است؛
اِسْتِفتاح (به کسر الف و سکون سین و کسر تاء) یعنی گشودن و طلب گشودن؛
مِفْتَح (به كسر میم و سكون فاء و فتح تاء) و مِفْتاح (به كسر میم و سكون فاء) به معنى كليد و جمع آن مَفاتح (به فتح میم) و مَفاتيح (به فتح میم) است؛
مَفْتَح (به فتح میم و سكون فاء و فتح تاء) به معنى خزانه و انبار است و جمع آن فقط مَفاتح (به فتح میم) می‌آید.
فَتْح به معنای گشودن و باز كردن است، خواه محسوس باشد مثل فتح الباب و خواه معنوى باشد مثل غلبه بر
دشمن.
اِفْتِتاح به معنی گشودن است.
اِسْتِفتاح یعنی گشودن و طلب گشودن.
مِفْتَح و
مِفْتاح به معنى كليد و جمع آن
مَفاتح و
مَفاتيح است.
مَفْتَح به معنى خزانه و انبار است و جمع آن فقط
مَفاتح می آيد.
برخی از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (علیه‌السلام) درباره شکر فرمود:
«ما كانَ اللهُ لِيَفْتَحَ عَلى عَبْد بابَ الشُّكْرِ وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بابَ الزيادَةِ.» «چنين نيست كه
خداوند در شكر را بر بنده‌اى بگشايد، ولى در فزونى را بر او ببندد.»
همچنین درباره
تقوا و پرهیزگاری می‌فرمایند:
«فَإِنَّ تَقْوى اللهِ مِفْتاحُ سَداد» «همانا تقوا و پرهيزكارى كليد درهاى
رستگاری.»
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «فتح»، ج۲، ص۸۰۰.
