• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فهم آیات خدا (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیات، جمع آیه به معنای علامت ظاهر و روشن است. موانع فهم آیات خدا با توجه به آیات قرآن عبارتند از:





۱.۱ - تجاوزگرى‌

تجاوزگری و تکبّر، سبب محروميّت از درك درست حقایق الهی و مانع پذيرش آن:
الّذين يجدلون فى ءايت اللّه بغير سلطن أتيهم كبر مقتا عند اللّه وعند الّذين ءامنوا كذلك يطبع اللّه على‌ كلّ قلب متكبّر جبّار. منظور از «جبّار» انسان‌ها، متجاوزى هستند كه از قانون مى‌گذرند.

۱.۲ - تكبّر

قلب بسته متکبّران، ناتوان از درك درست آيات الهى:
الّذين يجدلون فى ءايت اللّه بغير سلطن أتيهم كبر مقتا عند اللّه وعند الّذين ءامنوا كذلك يطبع اللّه على‌ كلّ قلب متكبّر جبّار.

۱.۳ - جهل‌

نادانی، از موانع درك آيات الهى:
۱. و قال الذين لا يعلمون لولا يكلّمنا اللَّه أو تأتينا ءاية كذلك قال الذين من قبلهم مثل قولهم تشبهت قلوبهم قد بيّنّا الأيت لقوم يوقنون.
۲. و قالوا لولا نزّل عليه ءاية من ربّه قل انّ اللَّه قادرٌ على‌ أن يُنزّلُ ءايةً و لكنّ أكثرهم لا يعلمون.
۳. و إذا بدّلنا ءاية مكان ءاية ... قالوا إنّما أنت مفتر بل أكثرهم لا يعلمون.
۴. أمّن جعل الأرض قرارا و جعل خللها أنهرا و جعل لها روسى و جعل بين البحرين حاجزا أ ءله مع اللَّه بل أكثرهم لا يعلمون.
۵. ... و لئن جئتهم باية ليقولنّ الذين كفروا إن أنتم إلّامبطلون‌• كذلك يطبع اللَّه على‌ قلوب الذين لا يعلمون.
۶. و إذا تتلى‌ عليهم ءايتنا بيّنت ما كان حجّتهم إلّاأن قالوا ائتوا بابائنا إن كنتم صدقين‌• ... و لكنّ أكثر الناس لا يعلمون.

۱.۴ - ختم قلب‌

ختم قلب، مانع درك درست آيات الهى و ایمان به آن‌ها:
۱. ... و جعلنا على‌ قلوبهم أكنّة أن يفقهوه و فى ءاذانهم وقرا و إن يروا كلّ ءاية لا يؤمنوا بها.
۲. و من أظلم ممّن ذكّر بايت ربّه ... إنّا جعلنا على‌ قلوبهم أكنّة أن يفقهوه ....
۳. ... و لئن جئتهم باية ليقولنّ الذين كفروا إن أنتم إلّامبطلون‌• كذلك يطبع اللَّه على‌ قلوب الذين لا يعلمون.
۴. ... الذين يجدلون فى ءايت اللَّه ... كذلك يطبع اللَّه على‌ كلّ قلب متكبّر جبّار.
۵. ... و ختم على‌ سمعه و قلبه‌• و إذا تتلى‌ عليهم ءايتنا بيّنت ما كان حجّتهم إلّاأن قالوا ائتوا بابائنا إن كنتم صدقين.

۱.۵ - ناكارايى ابزار شناخت

كارآمد نبودن ابزار شناخت، از عوامل درك نكردن درست آیه‌های الهی:
۱. ... و جعلنا على‌ قلوبهم أكنّة أن يفقهوه و فى ءاذانهم وقرا و إن يروا كلّ ءاية لا يؤمنوا بهاحتّى‌ اذا جاءوك يجدلونك يقول الّذين كفروا ان هذا الّا اسطير الاوّلين.
۲. ... ممّن ذكّر بايت ربّه ... إنّا جعلنا على‌ قلوبهم أكنّة أن يفقهوه و فى ءاذانهم وقرا ....

۱.۶ - موانع فهم آیات در نگاه امام خمینی

در نگاه امام خمینی اگرچه فهم و شناخت قرآن محدود به قشر خاصی نیست و همگان می‌توانند از دریای معرفت الهی که در قرآن کریم نهفته است به‌اندازه ظرفیت و استعداد خویش بهره شوند اما تا موانع و حجاب‌های مانع از فهم و شناخت برطرف نشود انسان از حقایق و اسرار آیات الهی محجوب خواهد ماند، ازجمله موانع فهم قرآن عبارت‌اند از:
۱- گناه: به باور امام‌ خمینی هر یک از اعمال نیک و زشت انسانی در ملکوت نفس، صورتی دارد که به واسطه آن، نفس دارای نورانیت یا ظلمت و پلیدی می‌شود، در این‌ صورت قلب که مانند آینه است، زنگار می‌گیرد و معارف و حقایق الهی در آن منعکس نمی‌شود و از دیدن آثار و آیات الهی کور می‌شود.
۲- دنیاپرستی و دنیاطلبی: آنان که در ظلمت طبیعت غوطه‌ور شده‌اند، قدرت فهم را از دست داده و گمان می‌کنند قضایای قرآن در حکم قصه است و این حب دنیا قلب را از ذکر خداوند غافل می‌کند.
۳- حجاب خودبینی: امام‌ خمینی حجاب خودبینی را یکی از موانع بهره‌مندی انسان از درک حقایق نور قرآن می‌داند و تا مادامی که انسان در حجاب خود است، نمی‌تواند این قرآن را فهم کند.
۴- نبود نگاه تعلیمی: به اعتقاد ایشان، اگر افراد، قرآن را تنها برای ثواب قرائت کنند، سبب می‌شود بهره لازم از معارف قرآن نبرند.


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۳.     .
۲. غافر/سوره۴۰، آیه۳۵.    
۳. فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ص۳۶۰.    
۴. غافر/سوره۴۰، آیه۳۵.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۱۱۸.    
۶. أنعام/سوره۶، آیه۳۷.    
۷. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۱.    
۸. نمل/سوره۲۷، آیه۶۱.    
۹. روم/سوره۳۰، آیه۵۸.    
۱۰. روم/سوره۳۰، آیه۵۹.    
۱۱. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۵.    
۱۲. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۶.    
۱۳. أنعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۱۴. کهف/سوره۱۸، آیه۵۷.    
۱۵. روم/سوره۳۰، آیه۵۸.    
۱۶. روم/سوره۳۰، آیه۵۹.    
۱۷. غافر/سوره۴۰، آیه۳۵.    
۱۸. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۳.    
۱۹. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۵.    
۲۰. أنعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۲۱. کهف/سوره۱۸، آیه۵۷.    
۲۲. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۰۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۲۳. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۱۲، ص۵۰۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۲۴. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۲۵. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۱۹۲-۱۹۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۵۱۵، برگرفته از مقاله «فهم آیات خدا».    
دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.




منابع اين صفحه : فرهنگ قرآن




جعبه ابزار