فقه العقود (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
« فقه العقود» تأليف آية الله
سید کاظم حسینی حائری در دو جلد به نگارش درآمده و موضوع آن
فقه معاملات و
احکام عقود و ايقاعات
در معاملات است. اين كتاب توسط مجمع الفكر الإسلامى
در قم به چاپ رسيده است.
فهرست منابع در پاورقى و
فهرست تفصيلى عناوين
در پايان هر جلد درج شده است.
آيت الله سيد كاظم حسينى حائرى
در سال ۱۳۱۷ شمسى
در شهر
کربلا ديده به جهان گشود . او
در سن پنج سالگى
در خدمت مادر خود به فراگيرى دانش پرداخت و پس از دو سال براى تحصيل علوم حوزوى تحت تعليم و تربيت پدر قرار گرفت و تمامى سطح را
در نزد وى به پايان رساند.
در سن هفده سالگى
در درس خارج آية اللّه العظمى
سید محمود شاهرودی حاضر شد و نزديك به هجده سال از درس
فقه و
اصول ايشان بهره برد.
در همين بين با آية اللّه العظمى
سید محمد باقر صدر آشنا شد و حدود چهارده سال
در فقه و اصول،
فلسفه و
اقتصاد از محضر وى بهره برد.
در جمادی الاولی سال ۱۳۹۴ قمرى از
عراق به
ایران مهاجرت كرد و تا كنون
در حوزه علمیه قم بهتدريس خارج فقه و اصول اشتغال دارد .
براساس اقوال فقهاى معتبر و ادله قرآنى و روايى به بررسى احكام و ويژگىهاى عقود و ايقاعات پرداخته است.
ابتدا مفهوم ملكيت از ديدگاه برخى از علماى
شيعه امامیه مانند
مرحوم کمپانی ( آيتالله محمد حسين اصفهانى)،
آیت الله ابوالقاسم خویی ، آية الله شهيد
سید محمدباقر صدر و مصاديق مشكل ملكيت مانند ملكيت ذمه، ملكيت منافع و ديدگاههاى برخى از فقها
در اين باره بيان گرديده است.
در قسمت بعدى به بحث درباره مالكيت اعيان( اشياء) و ملاكهاى اين مالكيت پرداخته شده و مراد از مال و محدوده آن، مشخص گرديده است.
در ادامه نگارنده ضمن تبيين مفهوم حق
در فقه
شیعه ، آثار حق، فرق بين حق و
حکم ،
موارد اسقاط حق و كيفيت نقل و
انتقال حق، تقسيم حق به حق عينى و حق شخصى، و حق ابتكار و حق سرقفلى را از لحاظ فقهى
مورد تجزيه و تحليل قرار داده است.
در بخش ديگر، به بحث درباره معاطات پرداخته شده و مقتضاى معاطات
در نکاح و مسئله
اصالة اللزوم در عقود تبيين گرديده است.
در فصل بعدى كتاب اركان و شرايط عقود
در فقه
شيعه كه از جمله آنها اراده جدى
در انعقاد
معامله است، و نگارنده فقدان چنين ارادهاى را
در تحقق
عقد ، مانع تحقق آن مىداند، بيان گرديده است.
وى همچنين وجود عيب
در عين را مانع تحقق عقد مىداند و دلايل خود را
در اين باره همراه با ديدگاههاى فقهاى
شيعه مورد تجزيه و تحليل قرار مى دهد.
در جلد دوم، نگارنده شرايط صحت اراده
در تحقق عقد را
مورد بحث قرار داده و راضى بودن به نتيجه عقد، نداشتن اكراه
در ضمن عقد و شرايط تنجيز عقد و ابراز كردن اراده جدى
در انجام معامله را
در ذيل همين بحث ارائه كرده است. شرايط متعاقدين عنوان بحث بعدى مىباشد كه
در آن شرط
بلوغ و رشد فكرى، داشتن ولايت و اذن
در عقد و ملكيت از مهمترين شروط تحقق عقد عنوان شده است.
در همين راستا نگارنده به
عقد فضولی و شرايط تحقق چنين عقدى
اشاره نموده و
موارد بطلان عقد
بیع فضولی و مبناى كاشفيت
در عقد فضولى را شرح داده و فروع فقهى مربوط به عقد فضولى را بيان مىكند.
بررسى تبعات مربوط به مقبوض به عقد فاسد( گرفتن و رد و بدل كردن كالايى به وسيله عقد فاسد) و تجزيه و تحليل روايات و قواعد فقهى مربوط به آن، آخرين موضوع
مورد اشاره
در جلد دوم و پايانى كتاب است.
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی