• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فطم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۲)
مقالات مرتبط: فصال (مفردات‌قرآن).


فَطَمَ (به فتح فاء و طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای بريدن است.
این واژه و مشتقش سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.


فَطَمَ
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۱.    
[۲] النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۱۳۱.    
به معنای بريدن است. مثل بريدن ريسمان و بريدن طفل از شير.

به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۱

امیرالمومنین (علیه‌السلام) درباره طلحه و زبیر و ناکثین فرموده اند: «یَرْتَضِعُونَ أُمّاً قَدْ فَطَمَتْ وَ یُحْیُونَ بِدْعَهً قَدْ أُمِیتَتْ»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۸، خطبه۲۱.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۵۵، خطبه۲۲.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۶۳، خطبه۲۲.    
«از مادرى شير مى‌خواهند كه طفل را از شير بريده است و زنده مى‌كنند بدعتی را كه مرده است»
[۶] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵، خطبه۲۲.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۶۱.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۶۸.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۳۲.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۱۰.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۴.    
)

۲.۲ - خطبه ۱۹۲

درباره رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) میفرماید: «وَ لَقَدْ قَرَنَ اللهُ تَعَالَى بِهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله) مِنْ لَدُنْ كَانَ فَطِيماً أَعْظَمَ مَلَك مِنْ مَلاَئِكَتِهِ يَسْلُكُ بِهِ طَرِيقَ الْمَكَارِمِ»
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۷۴، خطبه۱۹۲.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۱۸۲، خطبه۱۹۰.    
[۱۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۰۰، خطبه۱۹۲.    
«از همان زمان كه رسول خدا (صلى‌الله‌عليه‌وآله) را از شير باز گرفتند، خداوند بزرگترين فرشته از فرشتگان خويش را مأمور ساخت تا شب و روز وى را به راههاى بزرگواری و درستى و اخلاق نيك جهانى سوق دهد.»
[۱۵] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۶۷، خطبه۱۹۲.    
[۱۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۲۱.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۲۹.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۵۰۰.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۳۶.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۲۰۱.    
)

از این ماده سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
[۲۱] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه۱۶۰.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۱.    
۲. ↑ النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۱۳۱.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۸، خطبه۲۱.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۵۵، خطبه۲۲.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۶۳، خطبه۲۲.    
۶. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵، خطبه۲۲.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۶۱.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۶۸.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۳۲.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۱۰.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۴.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۷۴، خطبه۱۹۲.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۱۸۲، خطبه۱۹۰.    
۱۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۰۰، خطبه۱۹۲.    
۱۵. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۶۷، خطبه۱۹۲.    
۱۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۲۱.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۲۹.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۵۰۰.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۳۶.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۲۰۱.    
۲۱. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه۱۶۰.    


• بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فطم »، ج۲، ص۸۲۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 192 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 21 نهج البلاغه
جعبه ابزار