• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فضل بن شاذان رازی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوالعباس فضل بن شاذان بن عیسی رازی (م حدود ۲۹۰قفقیه عامی مذهب، مفسر و از قاریان قرن سوم هجری قمری در ری بود.



ابوالعباس فضل بن شاذان بن عیسی رازی، فقیه عامی مذهب، مفسر و از قاریان ری بود. به گفته ابن ندیم، هر دو گروه شیعه و حشویه او را از خود می‌دانستند. حشویه لقبی برای اصحاب حدیث است، از آن‌جهت که غالباً قائل به تجسم و تشبیه خداوند بودند و احادیث منتسب به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را بدون تحقیق می‌پذیرفتند.
[۳] محمدجواد مشکور و کاظم مدیرشانه‌چی، فرهنگ فرق اسلامی، ص۱۵۸.
ولی ظاهراً ابن ندیم به خطا پنداشته است که وی همان فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری شیعی معروف است. شیخ طوسی متوجه این اشتباه شده و می‌گوید: به‌نظر می‌رسد آن کسی که ابن ندیم ذکر کرده، فضل بن شاذان رازی عامی باشد که عامه از او روایت کرده‌اند.


احمد بن یزید حلوانی، محمد بن عیسی اصفهانی، اسماعیل بن ابی اویس، سعید بن منصور، محمد بن ادریس اشعری، نوح بن انس، فضل بن یحیی بن شاهین و عمرو بن بکیر از اساتید او بوده‌اند. وی همچنین از ابوعمر دوری، یحیی بن عبدالحمید، محمد بن حمید رازی، احمد بن عبدالله بن یونس و برخی دیگر روایت کرده است. ابوحاتم محمد بن ادریس رازی و پسرش عبدالرحمان رازی صاحب کتاب الجرح و التعدیل۳۲۷ق پسرش ابوالقاسم عباس بن فضل، ابن خرطبه، محمد بن عبدیل، صالح بن مسلم، احمد بن محمد بن عبدالصمد، محمد بن احمد بن‌ هارون، احمد بن عثمان بن شبیب رازی، ابویحیی زکریا یشکری و برخی دیگر هم از او روایت کرده‌اند.


عبدالرحمان رازی او را فردی راستگو دانسته و ابوعمرو دانی او را به خاطر علم و عدالت و وسعت اطلاعات ستوده است.


وی در حدود ۲۹۰ق درگذشت.


کتاب‌هایی بر مبنای عقاید حشویه بر جای نهاد که عبارت‌اند از: التفسیر القرائات و السنن در فقه.


۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۱۴۹.    
۲. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۸۳.    
۳. محمدجواد مشکور و کاظم مدیرشانه‌چی، فرهنگ فرق اسلامی، ص۱۵۸.
۴. شیخ طوسی، الفهرست، ص۱۲۵.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۱۴۹.    
۶. ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۲، ص۱۰.    
۷. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۶۳.    
۸. ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۲، ص۱۰.    
۹. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۶۳.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۱۴۹.    
۱۱. ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۲، ص۱۰.    
۱۲. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۸۳.    
۱۳. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۳۳.    
۱۴. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۴۴.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، معرفة القراء الکبار، ج۱، ص۴۱.    
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، معرفة القراء الکبار، ج۱، ص۱۳۶.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، معرفة القراء الکبار، ج۱، ص۱۳۷.    
۱۸. رافعی، عبدالکریم بن محمد، التدوین فی اخبار قزوین، ج۳، ص۲۹۴.    
۱۹. تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۸، ص۴۱۷.    
۲۰. خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال االحدیث، ج۱۴، ص۳۲۱.    
۲۱. معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، ج۲، ص۱۷۹.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۰۹، برگرفته از مقاله «فضل رازی».






جعبه ابزار