فشل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَشَل (به فتح فاء و شین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
ضعف و
ترس است.
هفت مورد از این واژه و مشتقاتش در «
نهج البلاغه» آمده است.
فَشَل (بر
وزن شرف) به معنای ضعف و ترس است.
راغب در
مفردات آن را ضعف توأم با ترس گفته است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
محمد عبده گويد: امام علی (علیه‌السلام) حالات خود را در زمان
عثمان و
امر به معروف خود را نقل مى‌كند:
«فَقُمْتُ بِالْأَمْرِ حینَ فَشِلوا وَ تَطَلَّعْتُ حینَ تَقَبَّعوا وَ نَطَقْتُ حینَ تَعْتَعوا وَ مَضَیْتُ بِنورِ اللَّهِ حینَ وَقَفوا.» يعنى «به انكار
منکر برخاستم آنگاه كه ديگران ضعف نشان دادند آشكار شدم آنگاه كه مخفى گشتند (در اعزاز
دین و امر به معروف
قدم نهادم آنگاه كه ديگران از ترس كنار كشيدند) و سخن گفتم آنگاه كه در
حق تلجلج كردند، و با
نور خدا قدم برداشتم آنگاه كه ديگران ايستادند.»
ایشان به
ابو موسی اشعری درباره فرستادن قشون به
بصره چنین می‌نویسند:
«وَ انْدُبْ مَنْ مَعَکَ فَإِنْ حَقَّقْتَ فَانْفُذْ وَ إِنْ تَفَشَّلْتَ فَابْعُدْ.» «هر كس با تو همراه است
دعوت كن، پس اگر باور داشتى به سمت ما بيا و اگر بيمناک بودى از ما دور شو.»
از این ماده هفت مورد در «نهج‌البلاغه» آمده است.
•
بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فشل »، ج۲، ص۸۱۷.
