• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَشَل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: فَشَل (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: فَشَل (مفردات‌قرآن)، فَشِلْتُمْ (لغات‌قرآن)، فشل.


فَشَل (به فتح فاء و شین) از واژگان نهج البلاغه به معنای ضعف و ترس است.
هفت مورد از این واژه و مشتقاتش در «نهج البلاغه» آمده است.


فَشَل
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۷.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۷.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۴۰.    
(بر وزن شرف) به معنای ضعف و ترس است.
راغب در مفردات آن را ضعف توأم با ترس گفته است.
[۴] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۷.    


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - فَشِلوا - خطبه ۳۷ (درباره خودشان)

محمد عبده
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۸۴، خطبه۳۷.    
گويد: امام علی (علیه‌السلام) حالات خود را در زمان عثمان و امر به معروف خود را نقل مى‌كند:
«فَقُمْتُ بِالْأَمْرِ حینَ فَشِلوا وَ تَطَلَّعْتُ حینَ تَقَبَّعوا وَ نَطَقْتُ حینَ تَعْتَعوا وَ مَضَیْتُ بِنورِ اللَّهِ حینَ وَقَفوا.»
[۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۹۹، خطبه ۳۷.    
[۷] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۸۴، خطبه ۳۷.    
[۸] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۰، خطبه ۳۷.    

يعنى «به انكار منکر برخاستم آنگاه كه ديگران ضعف نشان دادند آشكار شدم آن‌گاه كه مخفى گشتند (در اعزاز دین و امر به معروف قدم نهادم آن‌گاه كه ديگران از ترس كنار كشيدند) و سخن گفتم آنگاه كه در حق تلجلج كردند، و با نور خدا قدم برداشتم آنگاه كه ديگران ايستادند.»
[۹] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۷، خطبه ۳۷.    
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۱.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۱] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۲.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۳۸۴.    
[۱۳] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۲.    
[۱۴] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۸۵.    
)


۲.۲ - تَفَشَّلْتَ - نامه ۶۳ (توصیه ابوموسی اشعری)

ایشان به ابو موسی اشعری درباره فرستادن قشون به بصره چنین می‌نویسند:
«وَ انْدُبْ مَنْ مَعَکَ فَإِنْ حَقَّقْتَ فَانْفُذْ وَ إِنْ تَفَشَّلْتَ فَابْعُدْ.»
[۱۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۷۴۵، نامه ۶۳.    
[۱۶] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۱۳۳، نامه ۶۳.    
[۱۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۳، نامه ۶۳.    

«هر كس با تو همراه است دعوت كن، پس اگر باور داشتى به سمت ما بيا و اگر بيمناک بودى از ما دور شو.»
[۱۸] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۹، نامه ۶۳.    
[۱۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۱.    
(شرح‌های نامه:
[۲۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۳.    
[۲۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۲۵۵.    
[۲۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۶۶.    
[۲۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۴۷.    
)


از این ماده هفت مورد در «نهج‌البلاغه» آمده است.
[۲۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۳، خطبه ۹.    
[۲۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۷۹، خطبه ۱۲۲.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۷.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۷.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۴۰.    
۴. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۷.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۸۴، خطبه۳۷.    
۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۹۹، خطبه ۳۷.    
۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۸۴، خطبه ۳۷.    
۸. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۰، خطبه ۳۷.    
۹. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۷، خطبه ۳۷.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۱.    
۱۱. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۲.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۳۸۴.    
۱۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۲.    
۱۴. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۸۵.    
۱۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۷۴۵، نامه ۶۳.    
۱۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۱۳۳، نامه ۶۳.    
۱۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۳، نامه ۶۳.    
۱۸. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۹، نامه ۶۳.    
۱۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۱.    
۲۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۳.    
۲۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۲۵۵.    
۲۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۶۶.    
۲۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۴۷.    
۲۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۳، خطبه ۹.    
۲۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۷۹، خطبه ۱۲۲.    


• بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فشل »، ج۲، ص۸۱۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 37 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 63 نهج البلاغه
جعبه ابزار