فراموشی موعظه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن نسبت به فراموشی
موعظه هشدار شده است.
فراموشی هشدارهاى خداوند، درپى‌دارنده
عذاب ناگهانى:
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِلى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ ... فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ ... أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً ...؛
ما به سوى امّتهايى كه پيش از تو بودند، پيامبرانى فرستاديم؛ ... • آرى، هنگامى كه آنچه را به آنها يادآورى شده بود فراموش كردند، ... ناگهان آنها را گرفتيم (و سخت
مجازات كرديم)....»
فراموشى پندها و
مواعظ انبيا، درپى‌دارنده
عذاب استدراج:
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِلى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ ... فَأَخَذْناهُمْ بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ ... • فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ أَبْوابَ كُلِّ شَيْ‌ءٍ حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُونَ؛
ما به سوى امّتهايى كه پيش از تو بودند، پيامبرانى فرستاديم؛ ... آنها را با سختى و رنج مواجه ساختيم. ... آرى، هنگامى كه آنچه را به آنها يادآورى شده بود فراموش كردند، درهاى همه چيز از نعمتها را به روى آنها گشوديم؛ تا كاملًا به آن خوشحال شدند (و دل بستند)؛ ناگهان آنها را گرفتيم (و سخت مجازات كرديم)؛ در اين هنگام، همگى مأيوس شدند؛ (و درهاى اميد به روى آنها بسته شد).»
گشوده شدن دربهاى
نعمت به روى امّتهاى پيشين، به صورت عذاب استدراجى، از آثار فراموشى پندها و تذكّرات
انبیا:
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِلى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ ... • فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ أَبْوابَ كُلِّ شَيْ‌ءٍ حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا ...؛
ما به سوى امّتهايى كه پيش از تو بودند، پيامبرانى فرستاديم. ... آرى، هنگامى كه آنچه را به آنها يادآورى شده بود فراموش كردند، درهاى همه چيز از نعمتها را به روى آنها گشوديم؛ تا كاملًا به آن خوشحال شدند (و دل بستند)....»
فراموشى مواعظ
خیرخواهان، موجب
ظلم:
«وَ إِذْ قالَتْ أُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَدِيداً قالُوا مَعْذِرَةً إِلى رَبِّكُمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ • فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ ... وَ أَخَذْنَا الَّذِينَ ظَلَمُوا بِعَذابٍ بَئِيسٍ ...؛
و به ياد آر هنگامى را كه گروهى از آنها گفتند: چرا گروهى گنهكار را كه خداوند هلاكشان خواهد كرد، يا به عذاب شديدى گرفتار خواهد ساخت، اندرز مى‌دهيد؟! گفتند: اين اندرزها، براى اعتذار و انجام وظيفه در پيشگاه پروردگار شماست؛ بعلاوه شايد آنها (بپذيرند)، و
تقوا پيشه كنند. امّا هنگامى كه تذكّراتى را كه به آنها داده شده بود فراموش كردند، ... بخاطر نافرمانيشان به عذاب شديدى گرفتار ساختيم.»
به
فراموشی سپرده شدن موعظه‌هاى خيرخواهان، از سوى ستمگران، موجب عذاب شديد آنان:
«وَ إِذْ قالَتْ أُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَدِيداً قالُوا مَعْذِرَةً إِلى رَبِّكُمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ • فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ أَنْجَيْنَا الَّذِينَ يَنْهَوْنَ عَنِ السُّوءِ وَ أَخَذْنَا الَّذِينَ ظَلَمُوا بِعَذابٍ بَئِيسٍ بِما كانُوا يَفْسُقُونَ؛
و به ياد آر هنگامى را كه گروهى از آنها گفتند: چرا گروهى گنهكار را كه خداوند هلاكشان خواهد كرد، يا به عذاب شديدى گرفتار خواهد ساخت، اندرز مى‌دهيد؟! گفتند: اين اندرزها، براى اعتذار و انجام وظيفه در پيشگاه پروردگار شماست؛ بعلاوه شايد آنها (بپذيرند)، و تقوا پيشه كنند. امّا هنگامى كه تذكّراتى را كه به آنها داده شده بود فراموش كردند، و لحظه عذاب فرا رسيد؛ نهى‌كنندگان از بدى را رهايى بخشيديم؛ و كسانى را كه ستم كردند، بخاطر نافرمانيشان به عذاب شديدى گرفتار ساختيم.»
فسق، موجب به فراموشى سپردن اندرزهاى خيرخواهى
جامعه:
«فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ ... وَ أَخَذْنَا الَّذِينَ ظَلَمُوا بِعَذابٍ بَئِيسٍ بِما كانُوا يَفْسُقُونَ؛
امّا هنگامى كه تذكّراتى را كه به آنها داده شده بود فراموش كردند، ... و كسانى را كه ستم كردند، بخاطر نافرمانيشان به عذاب شديدى گرفتار ساختيم.»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۲، ص۸۸، برگرفته از مقاله «فراموشی موعظه».
