• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَجّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَجّ (به فتح فاء و جیم مشدد) از واژگان نهج البلاغه به معنای راه وسيع است.
جمع آن عبارت است از:
فِجاج (به کسر فاء) که به معنی را‌ه‌های وسیع است.
از این ماده نه بار در نهج البلاغه آمده است.



فَجّ به معنای راه وسيع است.
جمع آن فِجاج است، به معنی را‌ه‌های وسیع است.
به گفته راغب در مفردات: فَجّ شكافى است ميان دو كوه و برای راه وسيع به كار مى‌رود.


مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:


۲.۱ - فِجاج - خطبه ۸۹ (حق تعالى)

امام علی (علیه‌السلام) در خطبه ای درباره حق تعالی می فرمایند: «لَمْ يَزَلْ قائِماً دائِماً إِذْ لا سَماءٌ ذاتُ أَبْراج... وَ لا جَبَلٌ ذو فِجاج وَ لا فَجٌّ ذو اعْوِجاج»
«او پيوسته بود وقتى كه نه آسمان پرستاره‌اى بود و نه كوهى با راه‌هاى وسیع و نه دره‌اى پر پيچ و خم»


۲.۲ - فِجاجُها - خطبه ۸۹ (اسلام)

همچنین درباره اسلام چنین می فرماینذ: «فَهُوَ... وَ أَعلامٌ قُصِدَ بِها فِجاجُها»
«اسلام نشانه‌هایى است كه راه‌هاى وسيع آن قصد شده است»



از این ماده نه مورد در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۳.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۲۱.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۲۵.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۲۵.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۷، خطبه ۸۹.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۵۷، خطبه ۸۸.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۲۳، خطبه ۹۰.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۵، خطبه۹۰.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۲.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۳.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۶۳۹.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۵.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۴.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۹، خطبه ۱۹۸.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۰۱، خطبه ۱۹۳.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۴، خطبه ۱۹۸.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۹، خطبه۱۹۸.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه،ج۳، ص۸۰۴.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۲۴.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۶۹۲.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۲۹۳.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۹۳.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۷، خطبه ۸۹.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۹، خطبه ۱۹۸.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فجّ »، ج۲، ص۸۰۳.    






جعبه ابزار