فَجْع (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَجْع (به فتح فاء و سکون جیم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای درد آوردن است. مواردى از آن و مشتقاتش در «
نهج البلاغه» آمده است.
فَجْع در اصل به معنى درد آوردن است: «فَجَعَه فَجْعًا: اوجَعَه»
فَجَعَ آن است كه از بين رفتن چيزى عزيز
انسان را به درد آورد؛
«
فاجعه» به معنای واقعه دردآور است.
حضرت در خطبه ای درباره
دنیا می فرماید:
«كم من واثق بها قد فجعته و ذى طمأنينة اليها قد صرعته» «چه بسا اعتماد كننده به دنيا كه دنيا او را به درد آورده و چه بسا اطمينان كننده كه دنيا او را به زمين زده است»
(شرحهای خطبه:
) در ادامه ی همین خطبه درباره اموات میفرماید:
«لا يخشى فجعهم و لا يخشى دفعهم» «كسى از درد آوردن آنها نمىترسد و از دفعشان باكى ندارد»
(شرحهای خطبه:
)
در یکی از حکمت های نهج البلاغه نیز درباره دنیا چنین می فرمایند:
«راحت بعافية و ابتكرت بفجيعة» «روز را به شب رسانيد با عافيت و صبح كرد با حادثه دردآور»
(شرحهای حکمت:
)
در نامه ای که برای
امام حسن (علیهالسلام) مینویسند میفرمایند که با توجه به
«فجايع الدنيا» «حادثههاى دردآور آن»
قلبت را با
بصیرت کن.(شرحهای نامه:
)
از این ماده چندین مورد در «نهج» آمده است.
•
بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «فجع»، ج۲، ص۸۰۴.