• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فتور (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۲)
مقالات مرتبط: فتر (مفردات‌قرآن)، فتور (لغات‌قرآن)، سستی.


فَتُور (به فتح فاء و ضم تاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای سستی و رخوت است. این واژه در مقابل شدت و حدّت قرار می‌گیرد. معانی دیگر فتور عبارتند از: نرمی بعد از تندی، ضعف بعد از قوت، قطع شدن و تمام شدن چیزی. این واژه چندبار در نهج البلاغه به کار رفته است.


فَتْر (به فتح فاء و سکون تاء): به معنای سكون بعد از حدّت، نرمى بعد از تندى، ضعف بعد از قوّت و نيز به معنى قطع شدن
[۱] النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۳۴.    
و تمام شدن چيزى است
[۲] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۰.    
[۳] النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۳۳.    


در خطبه ۲۲۱ (ص ۳۴۱) درباره محتضر آمده است: «حتّى اذا فتر معلّله و ذهل ممرضّه...»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۴۴، خطبه۲۲۰.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۳۶، خطبه۲۱۶.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۱، خطبه۲۲۱.    
«تا اینکه پرستار او سست و خسته شد و از او غفلت ورزید.»
[۷] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۳، خطبه۲۲۱.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۱.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۱.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۳۷.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۴۰.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۶۶.    
)
در خطبه ای دیگر درباره مرگ اعضا آمده است: «ففترت لها اطرافهم»
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه۱۰۸.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج، ص۲۱۱، خطبه۱۰۷.    
[۱۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۰، خطبه۱۰۹.    
« برای مرگ، اعضایشان سست شد و از کار افتاد.»
[۱۶] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۵، خطبه۱۰۹.    
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۵.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۵.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۸۴.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۳۳.    
[۲۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۰۸.    
)
در خطبه ای درباره «فترة الرسل» آمده است که «فترة الرسل» زمانی است که از پیامبر خبری نیست و در آن پیامبری مبعوث نشده است.
[۲۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۹۶، خطبه۱۳۳.    
[۲۳] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۵۵، خطبه۸۷.    
[۲۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۱، خطبه۱۳۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۵] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۹۷.    
[۲۶] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۴۵۹.    
[۲۷] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۸۸.    
[۲۸] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۱.    
)
«ازمان الفترات»
[۲۹] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۴۶، خطبه۲۲۱.    
[۳۰] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۳۷، خطبه۲۱۷.    
[۳۱] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۲، خطبه۲۲۲.    
نیز به همین معنی است.
[۳۲] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۵، خطبه۲۲۲.    
[۳۳] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۳۴] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۹.    
[۳۵] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۴۸.    
[۳۶] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۵۳.    
[۳۷] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۷۹.    
)

از این ماده چند مورد در «نهج» آمده است.
[۳۸] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۶۱، خطبه۸۲.    
[۳۹] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۲۲، خطبه۱۵۱.    


۱. ↑ النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۳۴.    
۲. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۰.    
۳. ↑ النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۳۳.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۴۴، خطبه۲۲۰.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۳۶، خطبه۲۱۶.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۱، خطبه۲۲۱.    
۷. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۳، خطبه۲۲۱.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۱.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۱.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۳۷.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۴۰.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۶۶.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه۱۰۸.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج، ص۲۱۱، خطبه۱۰۷.    
۱۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۰، خطبه۱۰۹.    
۱۶. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۵، خطبه۱۰۹.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۵.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۵.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۸۴.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۳۳.    
۲۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۰۸.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۹۶، خطبه۱۳۳.    
۲۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۵۵، خطبه۸۷.    
۲۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۱، خطبه۱۳۳.    
۲۵. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۹۷.    
۲۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۴۵۹.    
۲۷. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۸۸.    
۲۸. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۱.    
۲۹. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۴۶، خطبه۲۲۱.    
۳۰. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۳۷، خطبه۲۱۷.    
۳۱. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۲، خطبه۲۲۲.    
۳۲. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۵، خطبه۲۲۲.    
۳۳. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۴.    
۳۴. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۹.    
۳۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۴۸.    
۳۶. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۵۳.    
۳۷. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۷۹.    
۳۸. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۶۱، خطبه۸۲.    
۳۹. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۲۲، خطبه۱۵۱.    


• بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فتر»، ج۲، ص۰۸۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 108 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 133 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 220 نهج البلاغه
جعبه ابزار