جاء (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جاء (به فتح جیم) و
مجیء (به فتح میم) از
واژگان قرآن کریم به معنای آمدن و به صورت
متعدی و
لازم به کار رفته است.
جاء و
مجیء به معنای آمدن است.
(جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ) (حق آمد، و باطل نابود شد...)
این کلمه بیشتر اوقات در قرآن مجید با «باء» متعدّی شده نحو
(وَ جِئْتُکَ مِنْ سَبَاٍ بِنَبَاٍ یَقِینٍ) «از
سبأ خبر یقینی بر تو آوردم.» و گاهی با باب افعال مثل
(فَاَجاءَهَا الْمَخاضُ اِلی جِذْعِ النَّخْلَةِ..) «درد زادن او را به تنه نخل خرما آورده» گویا مراد آنست که از درد به آن چسبید.
«جاء» گویا فقط یک دفعه متعدی بنفسه آمده است نظیر
(لَقَدْ جِئْتُمْ شَیْئاً اِدًّا) «حقا که شیء ناپسندی آوردید و نسبت ناشایستی دادید»
مجمع البیان عقیده دارد که لفظ باء از «شیئا» حذف شده است در این صورت متعدی بنفسه نیست.
ولی
اقرب الموارد آن را به معنی فعل و متعدی بنفسه گرفته گوید: «جاء الشّیء: فعله و منه فی القرآن «لَقَدْ جِئْتُمْ شَیْئاً اِدًّا»
لازم و متعدی هر دو آمده است.
در مجمع از
زجّاج نقل کرده در
(فَقَدْ جاؤُ ظُلْماً وَ زُوراً) تقدیر «بظلم» است و گوید: جایز است که به معنی «اتوا ظلما» باشد.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «جاء»، ج۲، ص۹۰.