• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فِئَة (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فِئَة (به کسر فاء و همزه مفتوح) از واژگان نهج البلاغه به معنای گروه و دسته است.
این واژه سه بار در نهج البلاغه آمده است.



فِئَة به معنای گروه و دسته است.
در اقرب الموارد آمده است: «الهاءُ عوضٌ‌ من الياءِ اي: اصلها فِاَيٌ‌» تاء آن عوض از ياء است كه در اصل «فِاَيٌ‌» بوده است.


مواردی که در نهج‌ البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:


۲.۱ - فِئَة - خطبه ۹۲ (علم امام)

امام علی (علیه‌السلام) در كلامی عجيب فرموده: «فَاسْأَلوني قَبْلَ أَنْ تَفْقِدوني، فَوَ الَّذي نَفْسي بيَدِهِ لاَ تَسْأَلوني عَنْ شَيْء فيَما بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ السّاعَةِ، وَ لا عَنْ فِئَة تَهْدي مائةً وَ تُضِلُّ مائةً إِلاَّ نَبّأْتُكُمْ بِناعِقِها وَ قائِدِها وَ سائِقِها، وَ مناخِ رِكابِها، وَ مَحَطِّ رِحالِها، وَ مَنْ يُقْتَلُ مِنْ أَهْلِها قَتْلاً، وَ مَنْ يَموتُ مِنْهُمْ مَوْتاً»
«از من سوال كنيد پيش از آن‌كه من را از دست بدهيد، به خدایی كه جانم در دست او است از من سوال نمی‌كنيد از آن‌چه ميان شما و قیامت است و نه از گروهى كه صد نفر را هدایت و صد نفر را گمراه می‌کنند، مگر آن‌كه به شما خبر می‌دهم از پيشواى آن و جلودار و راننده آن و محل اردوگاه آن و آن‌كه از آن‌ها به قتل و يا مرگ خود از بين می‌رود.»


۲.۲ - الْفِئَةُ - خطبه ۱۴۸ (اهل بصره)

درباره اهل بصره و سران آن‌ها فرموده: «وَ اللهِ لَئِنْ أَصابوا الَّذي يُريدونَ لَيَنْتَزِعَنَّ هذا نَفْسَ هذا، وَ لَيأْتيَنَّ هذا عَلى هذا، قَدْ قامَتِ الْفِئَةُ الْباغيَةُ، فأَيْنَ الْـمُحْتَسِبونَ؟!»
«گروه متجاوز و شورش به پا خاسته، كجایند آنان‌كه براى خدا، جهاد مى‌كنند.»


۲.۳ - لَلْفِئَةُ - خطبه ۱۳۷ (طلحه و زبير)

همچنین درباره طلحه و زبیر فرموده: «وَ إِنَّها لَلْفِئَةُ الْباغيَةُ»
«این فتنه برای گروه ستمگر است.»



این واژه سه بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۹۹-۸۰۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۳۳۳.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۴، ص۱۱۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۰۹-۲۱۰، خطبه ۹۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۸۳، خطبه ۹۱.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۷، خطبه ۹۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۷، خطبه۹۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۲.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۲۲۲.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۰۲.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۵۱.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۱۶، خطبه ۱۴۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۴۴، خطبه ۱۴۴.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۰۶، خطبه۱۴۸.    
۱۶. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۳، خطبه۱۴۸.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۷۸.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۸۰.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۶۹۶.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۰۷.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۳۳.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۰۰، خطبه ۱۳۷.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۷، خطبه ۱۳۳.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۴، خطبه ۱۳۷.    
۲۵. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۹۳، خطبه۱۳۷.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۰۵.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۶۷.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۵۱۰.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳۳۸.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۷.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۰۹-۲۱۰، خطبه ۹۲.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۱۶، خطبه ۱۴۸.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۰۰، خطبه ۱۳۷.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «فئة»، ج۲، ص۷۹۹-۸۰۰.    






جعبه ابزار