• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غَیْض (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





غَيْض (به فتح غین) از واژگان نهج البلاغه به معنای فرو رفتن آب است.
مواردی از این واژه در نهج البلاغه به کار رفته است.



غَيْض به معنای فرو رفتن آب است. الغیض: ذهاب المایع فی العمق و نیز به معنی ناقص شدن و ناقص کردن نیز آید.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۹۰

امام علی (علیه‌السلام) در وصف خداوند فرموده: «لاَِنَّهُ الْجَوَادُ الَّذِي لاَ يَغِيضُهُ سُؤَالُ السَّائِلِينَ» «او صاحب جودی است که سئوال سائلین او را ناقص نمی‌کند و از او نمی‌کاهد.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۹۸

در وصف قرآن فرموده: «وَ مَنَاهِلُ لاَ يَغِيضُهَا الْوَارِدُونَ، وَ مَنَازِلُ لاَ يَضِلُّ نَهْجَهَا الْمُسَافِرُونَ» «و محل‌های آب برداشتن است که وارد شوندگان ناقصش نمی‌کنند و منازلی است که مسافران راه آن را گم ننمایند.»(شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - خطبه ۱۰۶

«تَغِيضُ الْكِرَامُ غَيْضاً» «کم می‌شود بزرگواران کم شدنی.» (شرح‌های خطبه: )


مواردی از آن واژه در نهج البلاغه به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۹۸.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۲۱۹.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۸۱، خطبه ۹۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۶۰، خطبه ۸۹.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۵، خطبه ۹۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۹، خطبه ۹۱.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۲۹.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۲۶۵.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۰۲.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۲، خطبه ۱۹۸.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۳، خطبه ۱۹۳.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۵، خطبه ۱۹۸.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۱، خطبه ۱۹۸.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۸.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۲۴.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۰۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۳۰۹.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹۴.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۳، خطبه ۱۰۷.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۰۹، خطبه ۱۰۶.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۷، خطبه ۱۰۸.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۱، خطبه ۱۰۸.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۵.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۴۶.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۹۶.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۹۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غیض»، ج۲، ص۷۹۸.    






جعبه ابزار