غَمَرات (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غَمَرات: (في غَمَراتِ الْمَوْتِ) «غَمَرات» جمع
«غمره» (بر وزن ضربه) در اصل، به معناى از بين بردن آثار چيزى است و سپس به معناى آب فراوانى كه تمام چهره چيزى را مى‌پوشاند و مسير خود را مى‌شويد آمده است
و نيز به جهل و شدائد و گرفتارى‌هايى كه انسان را در كام خود مى‌كشد، گفته مى‌شود و در
سوره مومنون، آیه ۵۴ به معناى غفلت، سرگردانى و جهل و گمراهى آمده است.
ترجمه و تفاسیر
آیات مرتبط با
غَمَرات:
(وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوْحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنَزلَ اللّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلآئِكَةُ بَاسِطُواْ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُواْ أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ) (چه كسى ستمكارتر است از كسى كه دروغى به خدا ببندد يا بگويد: بر من، وحى شده، در حالى‌كه بر او چيزى
وحی نشده است و كسى كه بگويد: من نيز همانند آن‌چه
خدا نازل كرده است، نازل خواهم كرد؟! و اگر ببينى هنگامى كه اين ستمكاران در شدايد مرگ فرو رفته‌اند و فرشتگان دست‌ها را گشوده، به آنان مى‌گويند: جان خود را تسليم كنيد! امروز در برابر دروغ‌هايى كه به خدا بستيد و نسبت به آيات او تكبّر ورزيديد، مجازات خواركننده‌اى خواهيد ديد به حال آن‌ها تأسف خواهى خورد!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: لفظ
غمر در اصل لغت به معناى پوشانيدن و پنهان كردن چيزى است به طورى كه هيچ اثرى از آن آشكار نماند و لذا آب بسيار زيادى را كه ته آن پيدا نيست و همچنين جهالت دائمى و نيز گرفتارى و شدتى را كه احاطه به انسان داشته و از هر طرف راه نجات از آن مسدود باشد
غمر مى‌گويند و در آيه مورد بحث به همين معناى آخرى است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(فَذَرْهُمْ فِي غَمْرَتِهِمْ حَتَّى حِينٍ) (آن‌ها را در جهل و غفلتشان رها كن تا زمانى كه مرگشان فرا رسد يا گرفتار عذاب الهى شوند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: در مفردات مى‌گويد:
غمرة آب زياد است كه بستر آن پيدا نباشد، و اين چنين آبى مثل شده براى جهالتى كه صاحبش را فرا گرفته باشد.
در اين آيه تهديدى است به عذاب. قبلا هم اشاره شد كه يكى از سنت‌هاى خداى تعالى مجازات به عذاب بعد از تكذيب رسالت است و اگر كلمه حين را
نکره آورده براى اشاره به اين است كه عذاب موعود ناگهانى و بى خبر مى‌رسد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(الَّذِينَ هُمْ فِي غَمْرَةٍ سَاهُونَ) (همان‌ها كه در جهل و غفلت فرو رفته‌اند)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
غمرة به طورى كه راغب
مى‌گويد: آب بسيار زيادى است كه بستر خود را پوشانده باشد، يعنى ته آب پيدا نباشد و اين كلمه مثلى شده است براى جهاتى كه صاحبش را پوشانده باشد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «غَمَرات»، ص۴۰۳.
