غَرَّکَ (لغاتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غَرَّکَ: (مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَريمِ) «غَرَّکَ» از مادّه «
غرور» در اصل، به معناى غفلت به هنگام بيدارى است و به تعبير ديگر، غفلت در جايى كه انسان بايد غافل نباشد
و از آنجا كه غفلت گاه سر چشمه «جسارت» و يا «خود برتربينى» مىشود، واژه «غرور» به اين معانى نيز تفسير شده است.
(يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ) (
روزى كه مردم در پيشگاه پروردگار جهانيان مىايستند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان میفرماید: این آیه استفهامى است توبيخى كه انسان را به صورت سؤال در برابر كفرانى مخصوص يعنى بدون عذر و بهانه مذمت مىكند، و آن كفران مخصوص، كفران نعمتهاى ربى
کریم است. انسان در برابر اين سوال جوابى ندارد و نمىتواند بگويد: پروردگارا!
كرم تو مرا مغرور كرد، چون پروردگارش قبلا به زبان انبيايش به او پيام داده بود كه:
(لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِي لَشَدِيدٌ) ، و نيز فرموده بود:
(فَأَمَّا مَنْ طَغى وَ آثَرَ الْحَياةَ الدُّنْيا فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوى) ، و از اين قبيل پيامهاى ديگر كه تصريح مىكند به اينكه معاندين مفرى از عذاب ندارند و
كرم خدا در
قیامت شامل آنان نمىشود، هم چنان كه در جاى ديگر فرمود:
(وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ) و معلوم است كه بعد از بيان و تماميت حجت، ديگر عذرى نمىماند و اگر در عين حال گنهكار بتواند بگويد:
كرم تو مغرورم كرد و به صرف گفتن اين حرف عذاب از او برطرف شود، بايد در مورد كافر معاند هم كافى باشد و حال آنكه چنين نيست، چون گفتيم بعد از بيان عذرى نيست.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «غَرَّکَ»، ص۳۹۸.