غدیر (دیدگاه صحابه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
با توجه به اهمیت مساله غدیر در
جهان اسلام و تاکید
اهل سنت بر این عبارت که
صحابه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) همانند ستارگان هستند، به هر کدام که اقتداء کنید هدایت می‌شوید، به سخنان عده‌ای از صحابه در مورد
غدیر اشاره می‌کنیم که تماما از منابع معتبر اهل سنت می‌باشد و نتیجه گیری منصفانه در مورد تناقضات اهل سنت را بر عهده خواننده محترم می‌گذاریم.
در این مبحث به سخنان برخی از
صحابه درباره غدیر
اشاره می‌شود:
یزید الاودی از
ابوهریرة نقل می‌کند که از
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شنیدم که فرمود: هر کس که من مولای او هستم، علی مولای اوست. خدایا پیروانش را یاری کن و دشمنانش را دشمن باش.
ابوهریرة می‌گوید: کسی که هجدم
ذیحجه روزه بگیرد، برای او
ثواب ۶۰ ماه
روزه را دارد و آن
روز غدیرخم است که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دست
علی (علیه‌السّلام) را گرفت و فرمود: آیا من ولی مومنین نیستم. همه گفتند: بله. فرمود: هر کس که من مولای او هستم، علی مولای اوست. پس
عمر بن خطاب گفت: مبارک باد بر تو ای پسر
ابوطالب، روزی گذشت بر تو که مولای من و مولای هر مسلمانی هستی.
ابی طفیل از
زید بن ارقم چنین می‌گوید: وقتی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از
حجة الوداع باز می‌گشتند، در غدیرخم منزل نمودند پس فرمود: گویا به سوی خدا
دعوت شده‌ام پس اجابت می‌کنم. من دو شیئ گران‌بها نزد شما می‌گذارم، یکی از دیگری بزرگتر است. کتاب
خداوند و خاندانم پس ببینید چگونه بعد از من با این دو رفتار خواهید کرد که این دو از هم جدا نشوند تا در کنار حوض کوثر به من برسند. سپس فرمود: خداوند عزوجل مولای من است و من مولای هر مومنی هستم سپس دست
علی (علیه‌السّلام) را گرفت و فرمود: هر کس که من مولای او هستم، این شخصیت نیز مولای اوست. خدایا پیروانش را یاری کن و دشمنانش را دشمن باش.
ابو واثلة از زید بن ارقم می‌گوید: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در غدیرخم کنار پنج درخت بزرگ منزل نمود و بعد از
نماز و حمد و ثنای خداوند فرمود: من نزد شما دو امر بجا خواهم گذاشت که اگر از آن دو پیروی کنید گمراه نخواهید شد و آن دو
کتاب الله و اهل بیتم می‌باشند. (سه مرتبه فرمود) آیا
اقرار می‌کنید که من به
مؤمنین از خوشان سزوارتر هستم؟ مردم گفتند: بله. پس از جواب مردم فرمود: هرکس که من مولای او هستم پس علی(علیه‌السّلام) مولای اوست.
سعد به شخصی گفت: به
علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام) سه چیز عطا شد که یکی از آنها نزد من از تمام
دنیا خوبتر است، یکی اینکه در
روز غدیر رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بعد از
حمد و ثنای خداوند فرمود: آیا می‌دانید که من به مومنین از خودشان سزوارتر هستم؟ مردم گفتند: بله. پس از جواب مردم فرمود: هرکس که من مولای او هستم پس علی(علیه‌السّلام) مولای اوست. خدایا پیروانش را یاور باش و دشمنانش را دشمن.
ابن طاووس از پدرش از برید نقل می‌کند که
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: هرکسی که من مولای او هستم، علی (علیه‌السّلام) مولای اوست.
ابن عباس در برابر عده‌ای که نسبت به علی (علیه‌السّلام) مخالفت داشتند،
روایات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را در فضیلت آن حضرت بیان نمود که یک مورد این است: هرکسی که من مولای او هستم، علی (علیه‌السّلام) مولای اوست.
حذیفة بن اسید نقل می‌کند که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: هرکسی که من مولای او هستم، علی (علیه‌السّلام) مولای اوست.
او از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شنید که فرمود: خدایا، هرکس که من مولای او هستم پس
علی (علیه‌السّلام) مولای اوست. خدایا پیروانش را یاور باش و دشمنانش را دشمن. یاری کن پیروانش را و کمک کن به یاران او.
وی از
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شنیده است که آن حضرت فرمود: هرکسی که من مولای او هستم، علی (علیه‌السّلام) مولای اوست.
فرزندانش از وی نقل کرده‌اند که
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: هر کسی که من مولای او هستم، علی (علیه‌السّلام) مولای اوست.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در
غدیرخم نزول کرد و علی (علیه‌السّلام) نزد او بود ولی مردم از دور ایشان پراکنده شدند و از این جهت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ناراحت شد. به علی (علیه‌السّلام) دستور داد تا مردم را جمع کند و ایشان جمع شدند و حضرت ایستاد و فرمود: من از جدایی و پراکندگی شما ناراحت شدم و... خدایا، هرکس که من مولای او هستم پس علی (علیه‌السّلام) مولای اوست. خدایا پیروانش را یاور باش و دشمنانش را
دشمن.
ایاس ضبی از پدرش نقل می‌کند که با
امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) در
جنگ جمل حضور داشته است. امیرالمومنین (علیه‌السّلام) به
طلحه یادآور می‌شود که آیا از پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نشنیدی که فرمود: هرکسی که من مولای او هستم، علی (علیه‌السّلام) مولای اوست. طلحه گفت : آری. امیرالمومنین فرمود پس چرا با من
جنگ می‌کنی؟ طلحه گفت: یاد آن
حدیث نبودم.
شخصی به نام برد در حضور
معاویه از
عمرو بن عاص که نسبت به امیرالمومنین علی (علیه‌السّلام) جسارت می‌کرد، پرسید: ای عمرو، بزرگان ما از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شنیده‌اند: هر کسی که من مولای او هستم، علی (علیه‌السّلام) مولای اوست. آیا این
حدیث حق است یا نه؟ عمرو در جواب گفت:
حق است و من به فضائل علی (علیه‌السّلام) می‌افزایم که هیچ کس از اصحاب رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مناقبی مانند او نداشت (و گفت چون در قتل
عثمان اتهام دارد از
بیعت او خارج شده). آن شخص نیز به قبیله خود بازگشت و گفت ما نزد افرادی رفتیم که خودشان بر علیه خودشان
استدلال می‌آورند. حق با علی (علیه‌السّلام) است، از او
تبعیت کنید.
بنی امیه با تمام خباثت و دشمنی که با علی (علیه‌السّلام) و آل او داشتند اما نتوانستند مدرک غدیر را
انکار کنند بلکه
عمر بن عبدالعزیز خود را مومن به
حدیث غدیر و
ولایت علی (علیه‌السّلام) اعلام می‌کند. یزید بن عمر می‌گوید من در
شام بودم و
عمر بن عبدالعزیز خلیفه اموی به مردم از
بیت المال بخشش می‌کرد. من نزد او رفتم و او از
قبیله من پرسید تا اینکه گفتم: از بنی هاشم و پیروی علی (علیه‌السّلام) هستم. گفت کدام علی؟ و من جواب ندادم. او دستش را بر سینه من گذاشت و گفت من هم پیروی علی بن ابی طالب کرم الله وجهه هستم و گفت عده‌ای از
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شنیده‌اند که فرموده: هر کسی که من مولای او هستم، علی(علیه‌السّلام) مولای اوست.
فضل بن ربیع از وزرای دربار عباسی از پدرش از منصور دوانقی از پدرش و او از جدش و او از
ابن عباس نقل می‌کند که
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمودند: من کنت مولاه فعلی مولاه.
ذهبی در
تاریخ الاسلام به متواتر بودن این
روایت اشاره نموده و گفته
شیعیان، علی (علیه‌السّلام) را مولی خود می‌دانند؛ به خاطر اینکه به
روایات متواتر ما از رسول الله(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) که فرمود: من کنت مولاه فعلی مولاه، عمل کرده باشند.
این
روایات تنها مقداری از
احادیث وارد شده از نظر
اهل سنت است. مرحوم
علامه امینی به ۱۱۰تن از صحابه که این
حدیث را نقل کرده‌اند اشاره نموده.
به این ترتیب انکار این حدیث به هیچ عنوان برای اهل سنت میسر نیست و به همین دلیل اهل سنت برای دست برداشتن از این حدیث در معنی آن تصرف کرده و ولایت را که از
لفظ مولی بدست می‌آید به معنی
دوستی گرفته‌اند درحالی که تصرف در معنی باید دلیل داشته باشد و تنها معنایی که برای این حدیث متصور است چیزی جز
ولایت و اولیت به تصرف نیست و صرف معنی دوستی دلیل ندارد.
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «غدیر از منظر صحابه».
