عیر (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عِيْرَ:(وَ الْعيرَ الَّتي أَقْبَلْنَا) «عِيْرَ» چنان كه «
راغب» در «
مفردات» گفته است: به معناى گروه و جمعيتى است كه شتران و چهارپايان را براى حمل مواد غذايى با خود مى‌برند، يعنى به مجموع آنها
«عِيْر» گفته مى‌شود (كاروان).
بنابراين سؤال از آنها كاملًا امكان‌پذير است، چرا كه
انسان‌ها را نيز شامل مى‌شود و نيازى به تقدير نيست. بعضى از
مفسران گفته‌اند:
«عِيْر» فقط شامل چهارپايان مى‌شود، در اين صورت
آیه نياز به تقدير دارد، همان گونه كه در «قرية» چنين است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با عِيْرَ:
(وَ إِذْ يَعِدُكُمُ اللّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتِيْنِ أَنَّهَا لَكُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ وَ يُرِيدُ اللّهُ أَن يُحِقَّ الحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَ يَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ) (و به ياد آريد هنگامى را كه
خداوند به شما وعده داد كه يكى از دو گروه (كاروان تجارى، يا لشكر مسلح
قریش) نصيب شما خواهد بود؛ و شما دوست مى‌داشتيد كه كاروان غير مسلح براى شما باشد؛ ولى خداوند مى‌خواهد حق را با دستورات خود تقويت، و ريشه
کافران را قطع كند؛ از اين رو شما را برخلاف ميلتان، با لشكر قريش درگير ساخت.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: منظور از طائفتين دو طايفه عير و نفير مى‌باشند كه مقصود از عير قافله چهل نفرى قريش است كه با مال التجاره و اموال خود از
مکه به
شام مى‌رفت، و همچنين از شام به مكه باز مى‌گشت، و
ابوسفیان هم در ميان ايشان بود، و مقصود از نفير لشكر قريش است كه قريب به هزار نفر بودند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَ اسْأَلِ الْقَرْيَةَ الَّتِي كُنَّا فِيهَا وَ الْعِيْرَ الَّتِي أَقْبَلْنَا فِيهَا وَ إِنَّا لَصَادِقُونَ) (و اگر اطمينان ندارى، از آن شهر كه در آن بوديم سؤال كن، و نيز از آن قافله كه با آن آمديم بپرس؛ و ما در گفتار خود صادق هستيم.»)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مراد از قريه‌اى كه در آن بودند على الظاهر همان كشور
مصر، و مراد از كاروانى كه به اتفاق آن كاروان نزد پدر آمدند همان قافله‌ايست كه در آن قافله بوده‌اند و مردان آن در بيرون آمدنشان از مصر و برگشتن به
کنعان همراه ايشان بودند. به همين جهت دنبال پيشنهاد سؤال از اهل مصر و اهل قافله گفتند كه: ما راستگويانيم، يعنى ما در آنچه به تو گفته و آن چيزى كه برايت آورده و گفتيم كه پسرت دزدى كرده و برده شده راستگو هستيم، و لذا پيشنهاد مى‌كنيم كه براى رفع ترديد خودت تحقيق كن.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «عِیْرَ»، ص۳۹۱.
