• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عِمامَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: عمامه.


عِمامَه (به کسر عین و فتح میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای پارچه‌ای به نسبت دراز است که به دور سر می‌پیچند. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره انس بن مالک و خوارج از این واژه استفاده نموده است.



عِمَامَه پارچه‌ای به نسبت دراز که به دور سر می‌پیچند.


آنجا که روایت شده است: روزی انس بن مالک در نزد رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) بود، حضرت به طلحه و زبیر می‌فرمود: «انّکما تحاربان علّیا و انتما له ظالمان» شما دو نفر در آینده با علی جنگ خواهید کرد در حالی که نسبت به او ظالم هستید.
آنگاه که حضرت به بصره آمد به انس بن مالک فرمود: برو پیش طلحه و زبیر و این قضیّه را به یاد آن دو بیاور، انس از عمل به فرمان حضرت سر بر تافت و آمد و گفت: من آنچه را که می‌گویید فراموش کرده‌ام حضرت فرمود: «إِنْ كُنْتَ كَاذِباً فَضَرَبَكَ اللهُ بِهَا بَيْضَاءَ لاَمِعَةً لاَ تُوَارِيهَا الْعِمَامَةُ.» یعنی اگر دروغ می‌گویی خداوند به علت آن دروغ سفیدی درخشانی (برص) به تو بدهد که عمامه آن را پنهان نکند. (شرح‌های حکمت: ) سید رضی نقل کرده است از آن پس برص در صورت انس پدید آمد و همیشه با نقاب در میان مردم دیده می‌شد. (یعنی با نقاب برص را مخفی می‌کرد).
راجع به خوارج فرموده است: «وَإِيَّاكُمْ وَالْفُرْقَةَ! فَإِنَّ الشَّاذَّ مِنَ النَّاسِ لِلشَّيْطَانِ، كَمَا أَنَّ الشَّاذَّةَ مِنَ الْغَنَمِ لِلذِّئْبِ أَلاَ مَنْ دَعَا إِلَى هذَا الشِّعَارِ فَاقْتُلُوهُ، وَلَوْ كَانَ تَحْتَ عِمَامَتِي هذِهِ.» (از پراكندگى بپرهيزيد كه انسان تنها بهره شیطان است چنان‌كه گوسفند تک رو طعمه گرگ! آگاه باشيد، كسى كه به اين شعار (شعار اغواگر و تفرقه انداز خوارج) دعوت كند- گرچه زير اين عمامه من باشد- وى را بكشيد.) (شرح‌های خطبه:) معنی این کلام بطور مشروح در (شعر) گذشت.


این ماده دو بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۵۵.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۱۲۴.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۶۴۶.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۵۲، حکمت ۳۰۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۲۸، حکمت ۳۱۱.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۰، حکمت ۳۱۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۷۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۷۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۵۳۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۹۹.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۱۷.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۸۷، خطبه ۱۲۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۲، خطبه ۱۲۵.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۴، خطبه ۱۲۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۴.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۳۳۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۰۰.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۱۱۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عمامه»، ج۲، ص۷۵۵.    






جعبه ابزار