عِطْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عِطْف (به کسر عین و سکون طاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای جانب و طرف است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با هجوم مردم برای
بیعت و ... از این واژه استفاده نموده است.
عِطْف به معنای جانب و طرف آمده است.
«
عِطْفا الرَّجُلُ: جانباه.»
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
خطبه شقشقیّه در رابطه با هجوم مردم برای بیعت فرموده است:
«فَما راعَني إلاّ وَ النّاسُ إليَّ كَعُرْفِ الضَّبُعِ، يَنْثالونَ عَلَيَّ مِنْ كُلِّ جانِب، حَتَّى لَقَدْ وُطِىءَ الحَسَنانِ، وَ شُقَّ عِطْفايَ.» «ازدحام فراوانى كه همچون يال‌هاى
کفتار بود مرا به قبول
خلافت واداشت، آنان از هر طرف مرا احاطه كردند، چيزى نمانده بود كه دو نور چشمم، دو يادگار
پیغمبر حسن و
حسین زير پا له شوند.»
منظور از «عطفای» دو طرف بدن آن حضرت است یعنی بازوها و شانه‌های من خراش برداشت و در روایتی نقل شده «و شقّ عطافی» یعنی ردای من پاره شد، معنای آن در «شقق» گذشت.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
خطبه ۱۹۲ فرموده است:
«ثُمَّ أَمَرَ آدَمَ وَ وَلَدَهُ أَنْ يَثْنوا أَعْطافَهُمْ.» «سپس
آدم (علیه‌السلام) و فرزندانش را فرمان داد كه به آن سو توجّه كنند.»
«اعطافهم» به معنای «اطرافهم و جوانبهم» است.
این ماده چند مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عطف»، ج۲، ص۷۲۸.
