• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عِشاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عِشاء (به کسر عین) از واژگان نهج البلاغه به زمان بین اوّل مغرب و وقت نماز عشاء گفته می‌شود. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: عَشّی و عَشِيَّة (به فتح عین) از اول ظهر تا غروب آفتاب است. حضرت علی (علیه‌السلام) در خطبه ۹۶ و نامه ۵۲ از این واژه استفاده نموده است.



عِشاء به زمان اوّل مغرب تا وقت نماز عشاء گفته می‌شود.
طبرسی و زمخشری گفته‌اند: عشّی از اول ظهر تا غروب آفتاب است عَشِيَّةً نیز همان است. چنانکه راغب در مفردات گوید.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در خطبه ۹۶ فرموده است: «أُقَوِّمُكُمْ غُدْوَةً، وَتَرْجِعُونَ إِلَيَّ عَشِيَّةً، كَظَهْرِ الْحَنِيَّةِ» (صبحگاهان شما را مستقيم مى‌سازم و شامگاهان به همان حالت كجى نخست باز مى‌گرديد!) (شرح‌های خطبه: )
در نامه ۵۲ آمده است: «وَصَلُّوا بِهِمُ الْعِشَاءَ حِينَ يَتَوَارَى الشَّفَقُ إِلَى ثُلُثِ اللَّيْلِ.»نماز عشا» را از هنگامى كه شفق پنهان مى‌گردد تا يك ثلث از شب، با آنان انجام دهيد.) (شرح‌های نامه: )


این ماده دو بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۹۳.    
۳. فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، واژه «عشا».    
۴. طبرسی، مجمع البیان، ج۵، ص۳۷۰.    
۵. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۵۶۸.    
۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۱۸، خطبه ۹۶.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۸۸، خطبه ۹۵.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، خطبه۹۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۵.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۴۶.    
۱۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۵۲.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۲۹۹.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۲۸.    
۱۴. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۷۰.    
۱۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص، نامه ۵۲.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲۳، ص۹۲، نامه ۵۲.    
۱۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲۶، نامه ۵۲.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۶۷.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج، ص۲۲۴.    
۲۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۲۵.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۳۴۶.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۵۹.    
۲۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۲۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عشاء»، ج۲، ص۷۲۱.    






جعبه ابزار