عُثوّ (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عُثوّ، (به ضم عین) از
واژگان قرآن کریم به معنای افساد است،
عِثّی (به کسر عین و تشدید ثاء) و
عَيْث (به فتح عین و سکون یاء) هم به همین معنا است. به گفته برخی: عیث اکثر در فساد محسوس و عثیّ در فسادی که حکما درک می‌شود بکار می‌رود. این کلمه پنج بار در
قرآن کریم به کار رفته است.
عُثوّ به معنای افساد است، همچنین است عثّی و عیث.
راغب اصفهانی گفته: عیث اکثر در فساد محسوس و عثیّ در فسادی که حکما درک می‌شود بکار می‌رود،
بیضاوی نیز چنین گفته است.
(وَ لا تَعْثَوْا فِی الْاَرْضِ مُفْسِدِینَ) (...و در زمين به فساد نكوشيد.)
این کلام پنج بار در قرآن با همین لفظ آمده است.
تفسیر المنار آن‌را نشر
فساد گفته و گوید: آن از مطلع افساد اخصّ است.
در
مجمع البیان آن‌را «و لا تسعوا فی الارض فسادا» معنی کرده و فرموده: هر چند عثیّ جز فساد نیست، ولی علت این ترکیب آن است که می‌شود فعل ظاهرش فساد و باطنش منفعت باشد،لذا روشن کرده که فعل آنها ظاهرا و باطنا فساد است.
بیضاوی در علّت تقیید «لا تَعْثَوْا» با «مُفْسِدِینَ» گوید: عثیّ گرچه اغلب در فساد بکار می‌رود ولی گاهی در غیر فساد نیز می‌شود مثل مقابله با ظالم، و شاید تاویلش صلاح باشد مثل کشتن
طفل و سوراخ کردن
کشتی که
حضرت خضر انجام داد.
در
تفسیر جلالین گفته: «مُفْسِدِینَ» حال است برای تاکید عامل که «لا تَعْثَوْا» باشد.
به نظر نگارنده قول جلالین از همه نظرها بهتر است.
این کلمه پنج بار در قرآن بکار رفته است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عُثوّ»، ج۴، ص۲۹۱.
