• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَکْس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَكْس (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای برگرداندن و برگرداندن آخر شی‌ء به اوّلش است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره معاویه و حکمین از این واژه استفاده نموده است.



عَكْسبه معنای برگرداندن و برگرداندن آخر شی‌ء به اوّلش آمده است. «عکس الکلام و نحوه‌ عَکسا: قلبه و الشیّ: ردَّ آخرهُ‌ الى اولهِ‌»


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره معاویه فرموده است: «سَأَجْهَدُ فِي أَنْ أُطَهِّرَ الاَْرضَ مِنْ هذَا الشَّخْصِ الْمَعْكُوسِ، وَالْجِسْمِ الْمَرْكُوسِ» یعنی خواهم کوشید تا زمین را از این شخص از فطرت برگشته و از این کالبد وارونه، پاک سازم. (شرح‌های نامه: )
درباره حکمین (ابو موسی و عمرو بن عاص) فرموده است: «وَتَرَكَا الْحَقَّ وَهُمَا يُبْصِرَانِهِ... وَالثِّقَةُ فِي أَيْدِينَا لاَِنْفُسِنَا، حِينَ خَالفَا سَبِيلَ الْحَقِّ، وَأَتَيَا بِمَا لاَ يُعْرَفُ مِنْ مَعْكُوسِ الْحُكْمِ.» «آن دو حق را با آن که می‌دیدند ترک کردند، ما برای خود در نزد خودمان حجّت داریم که حرفشان را قبول نکنیم که راه حق را مخالفت کرده و حکم عوضی آوردند.» (شرح‌های خطبه: )


این ماده دو بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۳۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۸۸.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۶۱۳.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۸۰، نامه ۴۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۸۲، نامه ۴۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۸، نامه ۴۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۴.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۸.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۸۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۲۱۴.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۲۲.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۲۹۱.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص، خطبه ۱۷۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۱۸، خطبه ۱۷۲.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۵۶، خطبه ۱۷۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۷۳.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۷۳.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۶۱۲.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۴۴.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عکس»، ج۲، ص۷۳۹.    






جعبه ابزار