• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَوَز (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: حاجت.


عَوَز (به فتح عین و واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای احتیاج و تنگی است. حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به مالک اشتر و ... از این واژه استفاده نموده است.



عَوَز (بر وزن شرف) به معنای احتیاج و تنگی آمده است. «العوز: الحاجة و الضیق» اعواز نیز به معنای احتیاج است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره خراج به مالک اشتر نوشته است: «وَإِنَّمَا يُؤْتَى خَرَابُ الاَْرْضِ مِنْ إِعْوَازِ أَهْلِهَا، إِنَّمَا يُعْوِزُ أَهْلُهَا لاِِشْرَافِ أَنْفُسِ الْوُلاَةِ عَلَى الْجَمْعِ» «خرابی زمین از فقر مردم آن است، اهل زمین فقیر و محتاج می‌شوند به علت توجّه والیان بر جمع مالیات.» (به هر طریق که باشد.) (شرح‌های نامه: )
در وصف اسلام فرموده است: «مُنِيرُ الْبُرْهَانِ، مُضِيءُ النِّيرَانِ، عَزِيرُ السُّلْطَانِ، مُشْرِفُ الْمَنَارِ» «این اسلام برهانش نورانی، چراغش روشن، تسلّطش قوی، منارش بلند لرزاندنش دشوار است.» (شرح‌های خطبه: ) «مثار» مصدر است به معنای غبار بلند کردن منظور از بین بردن دین است یعنی با اثبات است از بین بردن آن امکان ندارد.


این ماده چهار بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۶۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۲۸.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۶۷۵.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۱۴، نامه ۵۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۰۸، نامه ۵۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، نامه ۵۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۰.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۷۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۳۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۲۴۴.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۷۱.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۰، خطبه ۱۹۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۱، خطبه ۱۹۳.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۴، خطبه ۱۹۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۹.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۲۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۹۴.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۲۸۴.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عوز»، ج۲، ص۷۶۳.    






جعبه ابزار