• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَطْب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَطْب (به فتح عین و سکون طاء) به معنای نرمی و عَطَب (به فتح عین و طاء) به معنای هلاکت و شدّت غضب از واژگان نهج البلاغه است. حضرت علی (علیه‌السلام) در مقام موعظه و ... از این واژه استفاده نموده است.



عَطْب به معنای نرمی و عَطَب به معنای هلاکت و شدّت غضب آمده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام موعظه فرموده است: «وَمَنْ سَلَّ سَيْفَ الْبَغْيِ قُتِلَ بِهِ، وَمَنْ كَابَدَ الاَْمُورَ عَطِبَ» «هر کس شمشیر ظلم برکشد با آن کشته می‌شود و هر که در کارها خود را به رنج‌ اندازد هلاک می‌شود.» (شرح‌های حکمت: )
درباره دهر و روزگار فرموده است: «يَرْمِي الْحَيَّ بِالْمَوْتِ، وَالصَّحِيحَ بِالسَّقَمِ، وَالنَّاجِيَ بِالْعَطَبِ» «می‌اندازد زنده را به مرگ و سالم را به مرض، و نجات یافته را به هلاکت.» (شرح‌های خطبه: )
و نیز درباره دنیا فرموده: «دَارُ حَرَب وَسَلَب، وَنَهْب وَعَطَب» (سراى جنگ و غارت‌گرى و تبه‌كارى و هلاكت است.) (شرح‌های خطبه: ) ناگفته نماند هر سه مورد در معنای هلاکت به کار رفته است.


این ماده سه بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۶.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۲۴.    
۳. ربیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۲، ص۲۴۳.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۵۹، حکمت ۳۳۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۳۵، حکمت ۳۴۹.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۶، حکمت ۳۴۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۰۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۷۸۴.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۳۲.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۶۵.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۶۲، خطبه ۱۱۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۲۳، خطبه ۱۱۲.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۰، خطبه۱۱۴.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۷۰.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۷۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۹۹.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۶۰.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۵۰.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۴۶، خطبه ۱۹۱.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۵۹، خطبه ۱۸۶.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۵، خطبه ۱۹۱.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۳.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۷۱.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۹۲.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۳۴۵.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۵۶.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۲۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عطب»، ج۲، ص۷۲۶.    






جعبه ابزار