• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَضْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَضْل (به فتح عین و سکون ضاد) از واژگان نهج البلاغه به معنای در فشار گذاشتن و منع کردن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: اِعضال (به کسر الف) به معنای شدید شدن و سخت شدن و مُعضَلات (به ضم میم و فتح ضاد) به معنای مشکلات. حضرت علی (علیه‌السلام) در حکمت ۳۱ و ... از این واژه استفاده نموده است.



عَضْل به معنای در فشار گذاشتن و منع کردن آمده است. «عَضَلَ عَلیه عَضلاً: ضَیَّقَ عَلیه»
اعضال شدید شدن و سخت شدن است.
معضلات به معنای مشکلات است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۳۱ فرموده است: «وَأَعْضَلَ عَلَيْهِ أَمْرُهُ» یعنی کارش بر او مشکل شد. (شرح‌های حکمت: )
«اِعضال» شدید شدن و سخت شدن است. «مُعضلات» به معنای مشکلات است: «عُقِدَتْ رَايَاتُ الْفِتَنِ الْمُعْضِلَةِ» یعنی فتنه‌های به زحمت‌ اندازنده. (شرح‌های خطبه: ) به صیغه فاعل.


این ماده چندین بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۵.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۴۲۳.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۵۷۳.    
۴. جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیة، ج۵، ص۱۷۶۶.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۶، حکمت ۲۷.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۵۸، حکمت ۳۱.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۴، حکمت ۳۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۱.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۹.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۱۳.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۶۳.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۴۳.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۲۶، خطبه ۱۰۰.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹۵، خطبه ۹۹.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۷، خطبه ۱۰۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۱۵.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۹.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۳۸۸.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۱.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عضل»، ج۲، ص۷۲۵.    






جعبه ابزار