• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَضْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: عَضْل (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: عَضْل (مفردات‌قرآن)، تَعْضُلوا (لغات‌قرآن)، عضل.


عَضْل (به فتح عین و سکون ضاد) از واژگان نهج البلاغه به معنای در فشار گذاشتن و منع کردن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: اِعضال (به کسر الف) به معنای شدید شدن و سخت شدن و مُعضَلات (به ضم میم و فتح ضاد) به معنای مشکلات. حضرت علی (علیه‌السلام) در حکمت ۳۱ و ... از این واژه استفاده نموده است.


عَضْل
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۵.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۴۲۳.    
به معنای در فشار گذاشتن و منع کردن آمده است. «عَضَلَ عَلیه عَضلاً: ضَیَّقَ عَلیه»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۵۷۳.    

اعضال شدید شدن و سخت شدن است.
[۴] جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیة، ج۵، ص۱۷۶۶.    

معضلات به معنای مشکلات است.

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۳۱ فرموده است: «وَأَعْضَلَ عَلَيْهِ أَمْرُهُ»
[۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۶، حکمت ۲۷.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۵۸، حکمت ۳۱.    
[۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۴، حکمت ۳۱.    
یعنی کارش بر او مشکل شد.
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹.    
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۱.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۹.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۱۳.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۶۳.    
[۱۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۴۳.    
)
«اِعضال» شدید شدن و سخت شدن است. «مُعضلات» به معنای مشکلات است: «عُقِدَتْ رَايَاتُ الْفِتَنِ الْمُعْضِلَةِ»
[۱۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۲۶، خطبه ۱۰۰.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹۵، خطبه ۹۹.    
[۱۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۷، خطبه ۱۰۱.    
یعنی فتنه‌های به زحمت‌ اندازنده.
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۱۵.    
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۹.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۳۸۸.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۱.    
[۲۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۱.    
) به صیغه فاعل.

این ماده چندین بار در نهج البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۵.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۴۲۳.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۵۷۳.    
۴. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیة، ج۵، ص۱۷۶۶.    
۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۶، حکمت ۲۷.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۵۸، حکمت ۳۱.    
۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۴، حکمت ۳۱.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۱.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۹.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۱۳.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۶۳.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۴۳.    
۱۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۲۶، خطبه ۱۰۰.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹۵، خطبه ۹۹.    
۱۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۷، خطبه ۱۰۱.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۱۵.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶.    
۱۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۹.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۳۸۸.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۱.    
۲۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۱.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عضل»، ج۲، ص۷۲۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 27 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 100 نهج البلاغه
جعبه ابزار