عَسْعَس (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَسْعَس (به فتح عین و سکون سین) از
واژگان قرآن کریم به معنای رقیق شدن تاریکی است و آن در اول و آخر شب واقع می‌شود، همچنین آمدن و رفتن شب نیز معنا کرده‌اند. این کلمه در
قرآن کریم فقط یک بار به کار رفته است.
عَسْعَس راغب اصفهانی گفته:
عسعسه و عساس رقیق شدن تاریکی است و آن در اول و آخر شب است و «
عسعس اللیل» را بدین‌جهت آمدن و رفتن شب معنی کرده که در هر دو حالت تاریکی رقیق است.
در
النهایه گوید: «
فِی حَدِیثِ عَلِیٍّ عَلَیْهِ السَّلَامُ اَنَّهُ قَامَ فِی جَوْفِ اللَّیْلِ لِیُصَلِّیَ فَقَالَ وَ اللَّیْلِ اِذا عَسْعَسَ». آنگاه آن‌را آمدن و رفتن شب گفته است.
(وَ اللَّیْلِ اِذا عَسْعَسَ • وَ الصُّبْحِ اِذا تَنَفَّسَ • اِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ کَرِیمٍ) «قسم به
شب آنگاه که برود و قسم به
روز آنگاه که امتداد یابد، این
قرآن گفته فرستاده محترم (
جبرئیل) است.»
به نظر
تفسیر المیزان به قرینه «وَ الصُّبْحِ اِذا تَنَفَّسَ» آن‌را رفتن شب معنی کردن بهتر است.
این کلمه در کلام اللّه فقط یک بار آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عسعس»، ج۴، ص۳۵۰.
