عَرْو (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَرْو (به فتح عین و سکون راء) از
واژگان قرآن کریم به معنای رسیدن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در
آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند:
عُرْوَة (به ضم عین و سکون راء و فتح واو) به معنای دستگیره و دستاویز و اصل آن به معنای تعلق است. فعل اعتری یک بار و عروه دو بار در
قرآن مجید آمده است.
عَرْو به معنای رسیدن است. در
اقرب الموارد آمده: «عَرَا فُلَاناً اَمْرٌ: اَصَابَهُ- اعْتَرَی فُلَاناً اَمْرٌ: اَصَابَهُ»
(اِنْ نَقُولُ اِلَّا اعْتَراکَ بَعْضُ آلِهَتِنا بِسُوءٍ) این آیه جواب
قوم هود است که به آن حضرت گفتند: «جز این نگوئیم که بعضی از خدایان ما به تو آسیبی رسانده است.»
اصل آن به معنی تعلق است در
نهج البلاغه خطبه اول درباره
شیطان آمده:
«اعْتَرَتْهُ الْحَمِیَّةُ.» «حمیت به او متعلق شد و رسید.»
عُرْوَة به معنای دستگیره و دستاویز است. عروه آفتابه و دلو معلوم است اصل آن چنانکه در
مجمع البیان تصریح شده به معنی تعلّق است.
در اقرب الموارد گفته: «العروة مِنَ الدَّلْوِ وَ الْکُوزِ: الْمَقْبِضُ اَیْ اُذُنُهُمَا و کل ما یؤخذ بالید من حلقة فَهُوَ عُرْوَةٌ».
(فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی) (...كسى كه به
طاغوت [
بت و شيطان، و هر موجود طغيانگر] كافر شود و به خدا
ایمان آورد، به محكم‌ترين دستگيره چنگ زده است...)
(وَ مَنْ یُسْلِمْ وَجْهَهُ اِلَی اللَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی) (كسى كه روى خود را تسليم
خدا كند در حالى‌كه نيكوكار باشد، به محكم‌ترين دستگيره چنگ زده...)
در این دو آیه ایمان به خدا و توجّه به خدا توام با نیکوکاری، چنگ زدن به دستگیره محکم نامیده شده در آیه اول قید «لَا انْفِصامَ لَها» نیز ذکر شده. حقّا که ایمان به خدا و توجه به خدا با نیکوکاری، دستگیره محکمی است که قطع شدن ندارد، این کلمه فقط دو بار در قرآن مجید آمده است. جمع عُروَه عُرَی است.
فعل اعتری یک بار و عروه دو بار در قرآن مجید آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عَرْو»، ج۴، ص۳۳۶.
