• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَجَب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: عَجَب (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: عَجَب (مفردات‌قرآن)، عُجاب (لغات‌قرآن)، تعجب.


عَجَب (به قتح عین و جیم) به معنای شگفت و عُجْب (به ضم عین) به معنای خود بزرگ‌بینی از واژگان نهج البلاغه هستند.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره حسادت و ... از این واژه استفاده نموده است.


عَجَب
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۰۲.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۱۵.    
به معنای شگفت و حالتی است که از بزرگ شمردن یا انکار چیزی بر انسان عارض می‌شود و عُجْب به معنای خود بزرگ‌بینی، که انسان خود را صواب می‌بیند.

برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الْعُجْبُ - حکمت ۳۴ (بزرگ‌بینی)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۳۴ فرموده است:
«أَكْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ، وَ أَوحَشَ الْوَحْشَةِ الْعُجْبُ.»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۹، حکمت ۳۴.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۶۰، حکمت ۳۸.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۵، حکمت ۳۸.    

«بزرگ‌ترین فقر حماقت و خوفناک‌ترین خوف، خود بزرگ‌بینی در رأی است.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۱.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۴۳.    
(شرح‌های حکمت:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۴۴.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۵۷.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۷۳.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۵۷.    
)


۲.۲ - الْعَجَبُ - حکمت ۲۱۵ (حسودان)

و نیز فرماید:
«الْعَجَبُ لِغَفْلَةِ الْحُسّادِ عَنْ سَلامَةِ الاَْجْسادِ!.»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۶، حکمت ۲۱۵.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۳، حکمت ۲۲۵.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۸، حکمت ۲۲۵.    

«تعجب از غفلت حسودان از سلامت ابدانشان.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۷.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۳.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۳.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۷۲۳.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۹۴.    
[۲۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۴۹.    
)
موارد زیادی از این ماده در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۰۲.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۱۵.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۹، حکمت ۳۴.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۶۰، حکمت ۳۸.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۵، حکمت ۳۸.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۱.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۴۳.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۴۴.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۵۷.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۷۳.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۵۷.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۶، حکمت ۲۱۵.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۳، حکمت ۲۲۵.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۸، حکمت ۲۲۵.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۷.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۳.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۳.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۷۲۳.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۹۴.    
۲۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۴۹.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عجب»، ج۲، ص۷۰۲.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 215 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 34 نهج البلاغه
جعبه ابزار