• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَتُدَ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَتُدَ و عَتَاد (به قتح عین و تاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای آماده شدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره دنیا و نامه به منذر بن جارود عبدی از این واژه استفاده نموده است.
از این ماده دو مورد در «نهج البلاغه» آمده است.




عَتُدَ و عَتَاد به معنای آماده شدن آمده است. «عَتُدَ الشيءُ عَتَاداً: تهیّا»
اعتاد: آماده کردن. عتید: آماده.



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - عَتيدٌ - خطبه ۱۱۲ (درباره دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره دنیا فرموده است: «خَيْرُها زَهيدٌ، وَ شَرُّها عَتيدٌ»
«خیر آن کنار شونده و شرّش آماده است»


۲.۲ - عَتاداً - نامه ۷۱ (نامه حضرت به منذر بن جارود عبدی )

به منذر بن جارود عبدی که از حاکمانش بود و در کار خود خیانت کرد نوشته است: «أَنْتَ فيَما رُقّيَ إِلَيَّ عَنْكَ لا تَدَعُ لِهَواكَ انْقيَاداً، وَ لا تُبْقي لاِخِرَتِكَ عَتاداً، تَعْمُرُ دُنْياكَ بَخَرابِ آخِرَتِكَ»
«آن‌طوری‌ که به من نوشته شده: اطاعت هوای نفس را ترک نمی‌کنی، و برای آخرتت آماده‌ای نمی‌گذاری»
«عتاد» چیز آماده شده، ظاهراً مصدر از برای مفعول است.



از این ماده دو مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۲، ص ۷۰۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج ۳، ص ۹۸.    
۳. زبیدی، مرتضی،‌تاج العروس، ج ۸،‌ ص ۳۴۸.    
۴. فراهیدی،‌ خلیل بن احمد،‌ العین، ج ۲،‌ ص ۲۹.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج ۳، ص ۴۷۰.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج ۳، ص ۴۷۰.    
۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۵۹، خطبه ۱۱۲.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۱، ص ۲۲۰، خطبه ۱۱۰.    
۹. صالح، صبحی، نهج البلاغه،ص ۱۶۷، خطبه ۱۱۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۲۴۷.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۱۶۳.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۱۶۴.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۵، ص ۷۰.    
۱۴. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه،ج ۸، ص ۴۵.    
۱۵. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۷، ص ۲۴۶.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۶۰، نامه ۷۱.    
۱۷. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۲، ص ۱۴۵، نامه ۷۱.    
۱۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه،ص ۴۶۲، نامه ۷۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۷۲۳.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۳۸۰.    
۲۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۳۸۱.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۱۱، ص ۳۷۹.    
۲۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه،ج ۲۰، ص ۳۹۶.    
۲۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص ۵۴.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۵۹، خطبه ۱۱۲.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۶۰، نامه ۷۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عتد»، ج ۲، ص ۷۰۰.    






جعبه ابزار