• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَبْقَری (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَبْقَری (به فتح عین و قاف) از واژگان قرآن کریم به معنای بالش‌های نیکو است. این کلمه یک بار در قرآن کریم آمده است.



عَبْقَری در مجمع البیان فرموده: عبقری بالش‌های نیکوست و آن اسم جنس و مفردش عبقریّه است، ابوعبیده گفته: هر بساط عبقری است و هر آنچه در وصفش مبالغه شود به عبقر نسبت داده شود و آن شهری است که در آن بساط‌های نیکو درست می‌شد. در اقرب الموارد از جمله معنای آن گفته: نوعی از بساط فاخر است که در آن رنگ‌ها و نقش‌ها باشد.
[۵] شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده عبقر.

در النهایه، مفردات، الصحاح، اقرب الموارد و غیره آمده: به زعم عرب عبقر موضعی است برای جنّ، هر چیز نادر و کمیاب را بدان نسبت می‌دهند.
[۸] شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده عبقر.
لبید گفته:
و من قاد من اخوانهم و بنیهم‌کهول و شبّان کجنّة عبقر

«جنّة» در شعر جمع جنّ است ولی بعید است که نظر قرآن روی زعم عرب باشد.


(مُتَّکِئِینَ عَلی‌ رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَ عَبْقَرِیٍ‌ حِسانٍ) «تکیه می‌کنند به فرش‌های سبز و بالش‌های مخصوص و نیکو.»
ظهور آیه نشان می‌دهد که مراد از آن بساط و بالش بخصوصی است.


این کلمه بیشتر از یک مورد در قرآن مجید نیامده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۸۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۴۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۹۴.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۱۸.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده عبقر.
۶. ابن اثیر، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۱۷۳.    
۷. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۴۴.    
۸. شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده عبقر.
۹. جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۲، ص۷۳۴.    
۱۰. رحمن/سوره۵۵، آیه۷۶.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۱۱.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۸۸.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۲۰.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۲۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عبقری»، ج۴، ص۲۸۸.    






جعبه ابزار