• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عون بن جعفر بن ابی‌ طالب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



عون بن جعفر از یاران امام حسین علیه‌السلام است که در کربلا به شهادت رسید.



عون، مكنّى به ابوالقاسم،
[۱] مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ص ۲۴۷-۲۴۸.
فرزند جعفر بن ابی‌طالب عليه السلام و اسماء بنت عمیس خثعمیه است.
[۳] وسيلة الدارين، ص ۲۴۲.
او در حبشه ديده به جهان گشود.
[۷] الاشتقاق، ص ۳۲۱.



سال تولدش به خوبى دانسته نيست ولى چون در واقعه جانسوز عاشورا ۵۶ يا ۵۷ ساله بوده است،
[۹] وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
سالزاد وى به احتمال ۴ يا ۵ ه. ق مى‌باشد.
بنابه گزارش يعقوبى، پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم، پس از شهادت جعفر در جنگ مؤته در سال هشتم ه. ق عون و دو برادرش عبدالله و محمّد را در آغوش گرفت و نوازش كرد.
[۱۰] تاريخ يعقوبى، ج ۲، ص ۶۵.

در گزارش ديگرى آمده است: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله‌وسلم، فرزندان او را طلبيد و به آرايشگر دستور داد سر آنها را بتراشد و سپس فرمود: عون در خلقت و اخلاق شبيه من است.
[۱۱] تذكرة الخواص، ص ۱۷۳.

نيز گفته‌اند: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: او در خلقت و اخلاق شبيه پدرش مى‌باشد.


عون از بيعت كنندگان با علی عليه السلام و از ياران آن حضرت بود كه در تمام جنگ‌هايش شركت داشت.
[۱۷] وسيلة الدارين، ص ۲۴۲ به نقل از نصر بن مزاحم. چنين مطلبى در« وقعة صفين» وجود ندارد.



امیرالمؤمنین عليه‌السلام، دخترش، ام کلثوم را به ازدواج عون درآورد.
[۲۰] مامقانی، عبدالله، تنقيح المقال، ج۲، ص۳۵۵.
رجال‌نويسان و مورّخان گفته‌اند: از عون فرزندى باقى نمانده و يا نسلش مشهور نيست، ولى برخى گفته‌اند از او دو فرزند باقى مانده است.


عون پس از شهادت امام علی عليه‌السلام به امام حسن عليه‌السلام و سپس به امام حسین عليه‌السلام پيوست و با کاروان حسینی ، به اتّفاق همسرش از مدینه به کربلا آمد.
[۲۵] وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
[۲۶] مامقانی، عبدالله، تنقيح المقال، ج ۲، ص ۳۵۵.



روز عاشورا ، پس از علی اکبر عليه‌السلام و به قولى عبدالله بن مسلم در سنّ ۵۶ يا ۵۷ سالگى به ميدان رفت و نبردى دلاورانه كرد. سى سوار و هيجده پياده را به هلاكت رساند ولى زید بن رقاد جهنی و عروة بن عبدالله خثعمی اسبش را پى كرده و او را به شهادت رساندند.
[۲۸] وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
[۲۹] مروج الذهب، ج ۲، ص ۳۰۰.
[۳۱] لباب النساب، ج ۱، ص ۳۶۱.
عبیدالله بن زیاد سر وى را با سر مبارک امام حسين عليه‌السلام نزد یزید بن معاویه فرستاد.


رجزی كه هنگام نبرد مى‌خواند چنين است:
انْ تَنْكرونى فانا بنُ جعفر ••• شهيد صدقٍ فى الجنان ازْهَر
يَطيرُ فيها بجناحٍ اخْضَر ••• كفى بهذا شرفاً فى المحشر
[۳۴] وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.

اگر مرا نمى‌شناسيد، من پسر جعفرم كه از روى صداقت به شهادت رسيد؛و در بهشت پرتوافشان است و با بال سبز پرواز مى‌كند. در قیامت همين شرف مرا بس.
برخی رجز فوق را به عون بن عبدالله بن جعفر نسبت داده‌اند.
[۳۶] خوارزمی، مقتل الحسين عليه‌السلام، ج ۲، ص ۳۱.
[۳۷] وسيلة الدارين، ص ۲۴۱.



برخى از معاصرين شهادت عون در کربلا را توهّم دانسته، مى‌گويند آن‌كه در كربلا به شهادت رسيد عون بن عبدالله بن جعفر است نه عون بن جعفر.
[۳۸] قاموس الرجال، ج ۸، ص ۲۸۳.



۱. مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ص ۲۴۷-۲۴۸.
۲. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۳۱۶.    
۳. وسيلة الدارين، ص ۲۴۲.
۴. زبیری، مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ص ۸۱.    
۵. دینوری، ابن قتیبه، المعارف، ص ۲۰۶.    
۶. بلاذری، انساب الاشراف، ج ۲، ص ۴۴.    
۷. الاشتقاق، ص ۳۲۱.
۸. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۳۱۸.    
۹. وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
۱۰. تاريخ يعقوبى، ج ۲، ص ۶۵.
۱۱. تذكرة الخواص، ص ۱۷۳.
۱۲. ابن اثیر، ابوالحسن، اسدالغابة، ج ۴، ص ۱۵۷.    
۱۳. عسقلانی، ابن حجر، الاصابة فی تمییز الصحابة، ج ۴، ص ۶۱۸.    
۱۴. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص ۳۱۶.    
۱۵. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص ۷۵.    
۱۶. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص ۳۱۶.    
۱۷. وسيلة الدارين، ص ۲۴۲ به نقل از نصر بن مزاحم. چنين مطلبى در« وقعة صفين» وجود ندارد.
۱۸. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۳۳۸.    
۱۹. ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص ۳۸.    
۲۰. مامقانی، عبدالله، تنقيح المقال، ج۲، ص۳۵۵.
۲۱. بلاذری، انساب الاشراف، ج ۲، ص ۴۵.    
۲۲. دینوری، ابن قتیبه، المعارف، ص ۲۰۶.    
۲۳. دینوری، ابن قتیبه، المعارف، ص ۲۰۶.    
۲۴. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص ۳۱۸.    
۲۵. وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
۲۶. مامقانی، عبدالله، تنقيح المقال، ج ۲، ص ۳۵۵.
۲۷. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، جمعی از نویسندگان، ص ۳۱۸.    
۲۸. وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
۲۹. مروج الذهب، ج ۲، ص ۳۰۰.
۳۰. علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبین، ص ۲۹۶.    
۳۱. لباب النساب، ج ۱، ص ۳۶۱.
۳۲. بلاذری، انساب الاشراف، ج ۲، ص ۴۵.    
۳۳. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص ۳۱۸.    
۳۴. وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
۳۵. ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم‌السلام، ج ۳، ص ۲۵۴.    
۳۶. خوارزمی، مقتل الحسين عليه‌السلام، ج ۲، ص ۳۱.
۳۷. وسيلة الدارين، ص ۲۴۱.
۳۸. قاموس الرجال، ج ۸، ص ۲۸۳.



پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، جمعی از نویسندگان، ص۲۹۵-۲۹۸.    






جعبه ابزار