عوز (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَوَز (به فتح عین و واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای احتیاج و تنگی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به
مالک اشتر و ... از این واژه استفاده نموده است.
عَوَز (بر وزن شرف) به معنای احتیاج و تنگی آمده است. «العوز: الحاجة و الضیق»
اعواز نیز به معنای احتیاج است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره خراج به مالک اشتر نوشته است:
«وَإِنَّمَا يُؤْتَى خَرَابُ الاَْرْضِ مِنْ إِعْوَازِ أَهْلِهَا، إِنَّمَا يُعْوِزُ أَهْلُهَا لاِِشْرَافِ أَنْفُسِ الْوُلاَةِ عَلَى الْجَمْعِ» «خرابی زمین از
فقر مردم آن است، اهل زمین
فقیر و محتاج می‌شوند به علت توجّه والیان بر جمع
مالیات.» (به هر طریق که باشد.)
(شرح‌های نامه:
)
در وصف
اسلام فرموده است:
«مُنِيرُ الْبُرْهَانِ، مُضِيءُ النِّيرَانِ، عَزِيرُ السُّلْطَانِ، مُشْرِفُ الْمَنَارِ» «این اسلام برهانش نورانی، چراغش روشن، تسلّطش قوی، منارش بلند لرزاندنش دشوار است.»
(شرح‌های خطبه:
) «مثار» مصدر است به معنای غبار بلند کردن منظور از بین بردن
دین است یعنی با اثبات است از بین بردن آن امکان ندارد.
این ماده چهار بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عوز»، ج۲، ص۷۶۳.
