عمامه (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عِمَامَه (به کسر عین و فتح میم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای پارچه‌ای به نسبت دراز است که به دور سر می‌پیچند.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
انس بن مالک و
خوارج از این واژه استفاده نموده است.
عِمَامَه پارچه‌ای به نسبت دراز که به دور سر می‌پیچند.
آنجا که روایت شده است: روزی انس بن مالک در نزد
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) بود، حضرت به
طلحه و
زبیر می‌فرمود:
«انّکما تحاربان علّیا و انتما له ظالمان» شما دو نفر در آینده با علی جنگ خواهید کرد در حالی که نسبت به او ظالم هستید.
آنگاه که حضرت به
بصره آمد به انس بن مالک فرمود: برو پیش طلحه و زبیر و این قضیّه را به یاد آن دو بیاور، انس از عمل به فرمان حضرت سر بر تافت و آمد و گفت: من آنچه را که می‌گویید فراموش کرده‌ام حضرت فرمود:
«إِنْ كُنْتَ كَاذِباً فَضَرَبَكَ اللهُ بِهَا بَيْضَاءَ لاَمِعَةً لاَ تُوَارِيهَا الْعِمَامَةُ.» یعنی اگر
دروغ می‌گویی
خداوند به علت آن دروغ سفیدی درخشانی (
برص) به تو بدهد که عمامه آن را پنهان نکند.
(شرح‌های حکمت:
)
سید رضی نقل کرده است از آن پس برص در صورت انس پدید آمد و همیشه با نقاب در میان مردم دیده می‌شد. (یعنی با نقاب برص را مخفی می‌کرد).
راجع به خوارج فرموده است:
«وَإِيَّاكُمْ وَالْفُرْقَةَ! فَإِنَّ الشَّاذَّ مِنَ النَّاسِ لِلشَّيْطَانِ، كَمَا أَنَّ الشَّاذَّةَ مِنَ الْغَنَمِ لِلذِّئْبِ أَلاَ مَنْ دَعَا إِلَى هذَا الشِّعَارِ فَاقْتُلُوهُ، وَلَوْ كَانَ تَحْتَ عِمَامَتِي هذِهِ.» (از پراكندگى بپرهيزيد كه انسان تنها بهره
شیطان است چنان‌كه
گوسفند تک رو طعمه
گرگ! آگاه باشيد، كسى كه به اين شعار (شعار اغواگر و تفرقه انداز خوارج) دعوت كند- گرچه زير اين عمامه من باشد- وى را بكشيد.)
(شرح‌های خطبه:
) معنی این کلام بطور مشروح در (شعر) گذشت.
این ماده دو بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عمامه»، ج۲، ص۷۵۵.
