• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی بن جعد (دائرةالمعارف‌مؤلفان‌اسلامی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوالحسن علی بن جعد جوهری (۱۳۶-۲۳۰ق)، از راویان مورد اعتماد اهل‌سنت قرن سوم هجری قمری در بغداد بود.



ابوالحسن علی بن جعد بن عبید جوهری‌ هاشمی بغدادی، در سال ۱۳۶ق در اواخر خلافت سفّاح (۱۳۲-۱۳۶ق) به دنیا آمد و مولای‌ ام سلمه مخزومی همسر سفاح بود، از این‌رو او را مولای بنی‌ هاشم گفته‌اند. از افرادی چون سفیان ثوری، شعبه، مالک بن انس و محمد بن مطرف روایت کرد و احمد بن حنبل، یحیی بن معین که حدود سی سال شاگرد او بوده و خود را تربیت یافته جوهری می‌دانست، ابوزرعه، ابوحاتم و احمد بن علی مروزی از او روایت نمودند. به گفته علمای اهل‌سنت، جوهری حافظ و موثق در نقل حدیث بود. گفته شده که زمانی خلف بن سالم، یحیی بن معین و احمد بن حنبل نزد او رفتند و پس از بررسی کتاب‌هایش، جز یک مورد، هیچ خطایی نیافتند و در حدود شصت سال، یک روز در میان روزه می‌گرفت. با این‌حال از عبدالله بن احمد بن حنبل پرسیدند: چرا از علی بن جعد چیزی نمی‌نویسی؟ گفت: پدرم مرا از این کار نهی کرده است، چرا که علی بن جعد حرمت اصحاب رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را نگه نمی‌داشت. این سخن گویا به خاطر نظر جوهری درباره سیاست‌های مالی عثمان می‌باشد، از این‌رو به دلیل پاره‌ای نظرات، برخی جوهری را دارای مذهب تشیع دانسته‌اند.
شخصیت علی بن جعد مورد توجه مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ق) هم بوده و او در بعضی مجالس خلیفه شرکت می‌کرده است.


وی سرانجام در سال ۲۳۰ق در بغداد درگذشت و در مقبره باب حرب دفن گردید.


کتاب اجزاء الجعدیّات که شامل دوازده جزء است، به جوهری منسوب است. کتب دیگر او را المسند فی الحدیث، التحفة الی نصّ شرح البخاری و شرح تلخیص کبیر گفته‌اند.
[۱۰] لطفی ریاض‌زداه، عبداللطیف بن محمد، اسماء الکتب، ص۹۷.
[۲۰] ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۱۲۳.



۱. ابن سعد، محمد، طبقات الکبری، ج۷، ص۳۳۸.    
۲. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۶، ص۱۷۸.    
۳. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۳۶۱.    
۴. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۳۶۳-۳۶۴.    
۵. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ص۳۹۸.    
۶. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۳۶۱.    
۷. ابن سعد، محمد، طبقات الکبری، ج۷، ص۳۳۸.    
۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۵۸۶.    
۹. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۵۱.    
۱۰. لطفی ریاض‌زداه، عبداللطیف بن محمد، اسماء الکتب، ص۹۷.
۱۱. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۴۶۶.    
۱۲. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۱۷۸.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۲۹۲.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۲۷۸-۲۷۹.    
۱۵. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۲۷۲.    
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۱۱۶.    
۱۷. بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۶، ص۲۶۶.    
۱۸. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۳۸.    
۱۹. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۳۱۹.    
۲۰. ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۱۲۳.
۲۱. سهمی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، ص۷۳.    
۲۲. ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۵۲۵.    
۲۳. امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۸، ص۱۷۷.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۳۶، برگرفته از مقاله «علی جوهری».






جعبه ابزار